Polski Hak-Marina Gdańsk

Ujściowy odcinek Motławy jest jednocześnie najbardziej znanym i najczęściej odwiedzanym przez wodniaków. Panuje tu ogromny ruch kajaków, rowerów wodnych, łodzi dla turystów z kilkukonnymi silnikami, jachtów śródlądowych i morskich, motorówek i statków pasażerskich.

Uwagi podstawowe
1. Duży ruch statków i różnych pływadeł zachowajmy najwyższą uwagę.
2. Przepływając przez Kładkę na Ołowiankę i Kładke na Wyspę Spichrzów zwracajmy uwagę na jednostki o mniejszej manewrowości a zwłaszcza na statki i przepuszczajmy je.
3. Informacje na mapce, zwłaszcza dotyczące miejsc do cumowania mogą ulec zmianie. Cumując poza przystaniami żeglarskimi upewnijmy się, że w miejscu tym na pewno można cumować.
4. Cumując poza przystaniami jacht zostawiajmy  pod opieką kogoś z załogi (falowanie).
5. Zwracajmy uwagę na manewry statków "białej floty" które obracają się o sto osiemdziesiąt stopni lub płyną wstecz.






  Aby obejrzeć mapkę w powiększeniu kliknij mapkę lub tutaj

Wpływamy na Motławę
Motława uchodzi do Martwej Wisły przy obrotnicy numer 5 od strony południowej. Dla przepływających tamtędy jest to po prostu spore rozlewisko, tymczasem jest to skrzyżowanie dróg wodnych, łączące aż cztery szlaki wodne. Od strony wschodniej do obrotnicy dopływa Martwa Wisła - opis szlaku tutaj, która płynie dalej w kierunku zachodnim przez tereny portowe. Z kolei w kierunku północnym prowadzi Kanał Kaszubski/Portowy - opis szlaku tutaj. W kierunku południowym prowadzi wspomniana już Motława. Do obrotnicy dociera ona pod ostrym kątem, stąd historyczna nazwa tego miejsca Polski Hak. Kiedy wpływamy na obrotnicę z kanału Kaszubskiego lub od strony Martwej Wisły ujście Motławy na pierwszy rzut oka trudno zauważyć. Jest wyraźnie węższe i schowane za cyplem Polskiego Haka.
Na prawym brzegu zobaczycie podniszczoną tablica z żółtym tłem ze strzałką i napisem "Marina Gdańsk".

Płyniemy lekkim łukiem ku wschodowi. Z obu stron rzeki nabrzeża zostały wyremontowane. Nabrzeża są wyposażone w polery cumownicze prawie na całej długości umożliwiają chwilowe cumowanie [na mapce 5] - ale falowanie od przepływających jednostek będzie dokuczliwe! Dwa odcinki nabrzeża po stronie wschodniej i jeden odcinek po stronie zachodniej mają obniżone nabrzeże. Po stronie zachodniej, mniej więcej w połowie długości zakrętu, pomost pływający przystanku tramwaju wodnego o nazwie Wiosny Ludów [na mapce 6]. Pomost wystaje poza obrys nabrzeża.
Za zakrętem prostopadle do nabrzeża w ląd wcina się niewielki basenik, mniej więcej owymiarach 15x10 metrów, z niskimi pomostami cumowniczymi. Cumowanie w tym baseniku nie ochroni nas przed falowaniem [na mapce 5 naprzeciwko 8a]. Dokładnie naprzeciwko na drugim brzegu jest slip przystani Sienna Grobla i nabrzeże które w kierunku zachodnim jest częścią przystani [8a].

Przystań Sienna Grobla w wylocie Kanału Na Stępce
Chwilę później wyłoni się przed nami przystań Mariny Gdańsk Sienna Grobla, zwana także przystanią Na Stępce, od nazwy kanału w wylocie którego jest ulokowana [na mapce 8]. Przystań jest częściowo w kanale - osłonięta Wyspą Ołowianką, a częściowo ma nabrzeże i slip na wodach Motławy [na mapce 8a]. Przystań ma nabrzeża wysokie, przystosowane do postoju większych jednostek, oraz pomost pływający z y-bomami do którego mogą cumować pozostałe jednostki, w tym także burtami.
Po remoncie nabrzeży Motławy, do przystani Sienna Grobla (za slipem) przylega fragment obniżonego nabrzeża z pomostem pływającym. Wstępu na nie broni solidna brama. Być może pomost ten zostanie włączony do przystani.
Na oświetlonych kejach jest prąd i woda. W budynku bosmanatu usytuowanym tuż przy trapie wyjściowym z pomostu pływającego są toalety i prysznice. Jest również slip. W sezonie do nabrzeża w pobliżu slipu przycumowana jest pływająca stacja paliw Lotos.

• Szczegółowy opis przystani znajdziecie tutaj

Kanał Na Stępce
opływa Wyspę Ołowiankę od strony południowej. Szlak ten jest poprzecinany niskimi mostami i przepustami rurowymi i dostępny zasadniczo tylko dla kajaków lub bardzo niewielkich jednostek (bardzo małe motorówki czy pontony). Kraniec Wyspy Ołowianki przy Kanale Na Stępce [na mapce 9]  i prawy brzeg ujściowy kanału jest częściowo zabudowany tradycyjnym nabrzeżem z polerami cumowniczymi [na mapce 8], dalsza część to ziemny, skarpowy brzeg. Tam możecie zacumować bezpłatnie do fragmentu nabrzeża lub "na dziko", wprost do brzegu, jak na Mazurach [na mapce 9]. Falowanie powodowane przez przepływające Motławą jednostki jest tu wytłumione przez osłonę brzegu Wyspy Ołowianka.

• Szczegółowy opis Kanału Na Stępce znajdziecie tutaj.

Motławą do Kładki na Ołowiankę
Po minięciu Kanału Na Stępce przed nami rozciąga się prosty odcinek Motławy, z fragmentem panoramy Starego Miasta (formalnie ta dzielnica Gdańska nosi nazwę Młode Miasto. Przepraszam, od 2017 roku panorama została zakłócona zwodzoną Kładką na Ołowiankę (nazwa nieoficjalna). Z prawej strony ujście Kanału Raduni z cofniętym w tym miejscu nabrzeżem poszerzającym Motławę. W tym miejscu powstało spłycenie, oznakowane żółtą pławą, tak naprawdę jest to po prostu niewielka żółta boja.
Z kole kilkadziesiąt metrów dalej na lewym brzegu prostokątny basen z niskimi nabrzeżami [na mapce 9b], w którym zlokalizowana jest przystań kajakowa i baza załóg "smoczych łodzi". Przed laty było to miejsce przeznaczone dla promu kursującego przez Motławę. Tragiczna katastrofa, podczas której statek Żeglugi Gdańskiej zaczepił o linę promu, zakończyła jego kursowanie i sprawiła, że od tamtej pory wszystkie promy w Gdańsku są pozbawione napędu linowego.

Wzdłuż prawego [na mapce 7] i lewego brzegu [na mapce 7a] nabrzeża z polerami cumowniczymi. Jednostkom oczekującym na otwarcie Kładki na Ołowiankę, zdecydowanie polecam bardziej przyjazne do cumowania nabrzeża na prawym brzegu. Nabrzeże od ujścia Raduni aż do zakrętu Motławy nosi nazwę Nabrzeże Wartka [na mapce 7 i 10], od równolegle biegnącej ulicy.

Przed nami Kładka na Ołowiankę.
Kładka ma prześwit 2,1 metra i jest konstrukcją zwodzoną. Wyposażona jest w długie odbojnice fachowo nazywane falochronami. Jej sterownia przypomina betonowy bunkier i zupełnie nie pasuje do staromiejskiej zabudowy. Kładka jest podnoszona raz na godzinę (w godzinach późnowieczornych pominięta jest jedna godzina otwarcia).

• Szczegółowy opis Kładki na Ołowiankę z godzinami otwarć jest tutaj

Budowa kładki skumulowała ruch statków "białej floty", które musiały dopasować rozkład rejsów i kursowanie do otwarć kładki. W związku z tym po podniesieniu kładki mamy często do czynienia z kilkoma statkami pasażerskimi które płyną do Gdańska lub w przeciwnym kierunku, na Westerplatte i Zatokę Gdańską.

Warto pamiętać, że statki pasażerskie, w tym duże katamarany, czy "galeony", cumując po przejściu za kładkę na Nabrzeżu Wartka [na mapce 10] lub Targ Rybny [na mapce 11], pomiędzy kładką a Basztą Łabędź, wykonują w rejonie zakrętu Motławy nawrót o sto osiemdziesiąt stopni, zajmując cała szerokość Motławy. Podobne manewry statki te wykonują przy obrotnicy, w rejonie rozwidlenia na Starą i Nową Motławę, a także na odcinku do Mostu Zielonego.

• Temu tematowi poświęciłem osobne artykuły:
  Manewry białej floty na Motławie cz 1. patrz tutaj.
  Manewry białej floty na Motławie cz 2. patrz tutaj.

Przepływamy
Wniosek z tego wszystkiego jest taki, że przepływając w rejonie kładki należy zachować zdwojoną ostrożność, nie spieszyć się, przepuścić większe jednostki i... mieć pod ręką bosak i trąbkę.

Z obu stron kładki są nabrzeża przystosowane do cumowania jednostek oczekujących na jej otwarcie [na mapce 7 i 7a], z tym że od strony zachodniej (bliżej starego miasta) część nabrzeża Wartka [na mapce 10] zarezerwowana jest dla statków białej floty. Przeciwległy odcinek nabrzeża [9c i 9d], zwłaszcza na Ołowiance, jest częściowo wysoki, ale nawet na obniżonych fragmentach jest nieprzyjazny do cumowania dla niewielkich jednostek turystycznych, ze względu na skos nabrzeża i odbojnice z kantówki. Miejsca do tymczasowego cumowania narażone są również na falowanie ze strony przepływających statków i motorówek.

Za Kładką - nabrzeże Wartka
Na całej długości za Kładką Nabrzeże Wartka [na mapce 10] jest zarezerwowane dla statków pasażerskich "białej floty", chociaż okazyjnie cumują tu jachty - ryzykując poważną awanturę z załogą statku. W zależności od sezonu fragmenty tego nabrzeża są dopuszczone do cumowania jednostek turystycznych a informacje na ten temat można uzyskać w bosmanacie Mariny Gdańsk. Nabrzeże na prawym brzegu umożliwia krótkotrwałe cumowanie, jednak jest zdecydowanie mniej przyjazne dla jachtów - ma pionowe, kanciaste odbojnice i jest nieco skośne.

Przy Nabrzeżu Wartka [na mapce 7 i 10] zlokalizowana jest uznana wśród żeglarzy restauracja "Kubicki", istniejąca tu od... 1918 roku! To tutaj się cumowało, jeśli umawialiśmy się "u Kubickiego". Teraz restauracja ma właścicieli niezwiązanych z rodziną, ale cały czas działa pod historyczną nazwą. W najbliższym sąsiedztwie, pomiędzy Basztą Łabędź a "Kubickim" wyrosła bryła hotelu Hilton. Jednym się podoba, innym nie. ja osobiście uważam, że hotel zbyt mało nawiązuje do staromiejskiej architektury.

Motława zakręca
Po około dwustu metrach za Kładką Motława zakręca mniej więcej pod kątem dziewięćdziesięciu stopni w kierunku południowym. Na samym krańcu Nabrzeża Wartka zlokalizowany jest, na pływającym pontonie, przystanek tramwaju Wodnego o nazwie Targ Rybny [na mapce 10]. Ponton wystaje poza obrys nabrzeża! Również do tego przystanku okazyjnie cumują jachty, muszą jednak natychmiast ustąpić tramwajowi wodnemu. W samym narożniku, za pomostem tramwaju wodnego jest miejsce, gdzie zacumować może bardzo niewielka jednostka - mała motorówka czy niewielki jacht śródlądowy. Cumujący tu muszą jednak pamiętać o dokuczliwym falowaniu. Na przeciwległym, lewym brzegu na zakręcie wznosi się budynek Filharmonii [na mapce rejon 9d], ze sceną zwróconą na wody Motławy.

Prawy brzeg Motławy za zakrętem nosi nazwę Targ Rybny [na mapce 11] i ma długość około stu metrów. Jest niskie i cumują tu statki pasażerskie oraz na stałe bar rybny "Oskar" na pływającym hulku (według projektu miał to być statek pasażerski na Kanał Elbląski).  Pamiętajmy, że odcinek Motławy za Kładką na Ołowiankę oraz sam zakręt służy do manewrów i obracania statków pasażerskich, w tym dużych katamaranów. Poza tym, zza zakrętu może nagle wyłonić się duży jacht czy statek pasażerski. Uważajmy!

Od zakrętu do rozwidlenia Motławy
Po minięciu Targu Rybnego nabrzeże na prawym brzegu Motławy nosi nazwę Rybackie Pobrzeże. Jest bardzo wysokie i niedostosowane do cumowania jachtów. To znaczy, nabrzeże ma drewnianę listwę odbojową, bardzo zniszczoną, oraz żelazne kołą cumownicze, ale obowiązuje tutaj zakaz cumowania. Jedyny, bardzo krótki odcinek obniżonego nabrzeża [na mapce 12] to przystań promu Motława, przewożącego turystów na drugi brzeg Motławy, do Muzeum Morskiego na Ołowiance [na mapce 12a]. Rybackie Pobrzeże zamyka zabytkowy Żuraw, jeden z najbardziej fotografowanych w tym rejonie zabytków.

Przeciwny, lewy brzeg rzeki od zakrętu to nabrzeża przeważnie o niskiej wysokości z polerami cumowniczymi. Mogą tu cumować jednostki turystyczne. Nabrzeże  od zabytkowego statku "Sołdek" jest zarezerwowane dla Muzeum Morskiego. Cumuje tu także na dłuższe postoje żaglowiec "Zaruski".
Rybackie Pobrzeże, wraz z dalszym, Długim Pobrzeżem, ma być remontowane w latach 2020-2022.

Rozwidlenie Motławy i obrotnica
Przy gdańskim Żurawiu rzeka dzieli się na dwa ramiona - wschodnie, nazywane na gdańskim odcinku Nową Motławą, które jest głównym nurtem rzeki i dalej prowadzi jako Motława na Żuławy Gdańskie. Z kolei ramię zachodnie - Stara Motława - prowadzi wzdłuż Długiego Pobrzeża do Mostu Zielonego, i dalej aż do Baszty Pod Zrębem, gdzie kończy się ślepo. Oba ramiona połączone są Kanałem Młyńskim, dzięki czemu możliwe jest opłynięcie dookoła Wyspy Spichrzów, a dzięki Kanałowi Na Stępce - także wyspy Ołowianki.

W miejscu rozwidlenia jest sporych rozmiarów akwatorium, które służy jako obrotnica dla statków. W ostatnich latach prowadzone są tu również manewrówki na silniku na stopień jachtowego sternika morskiego. Kursuje tu riównież prom "Motława", cumujący na Motławie do Rybackiego Pobrzeża przy Żurawiu [na mapce 12] a w rozwidleniu Motławy od północnej strony do nabrzeża przy Muzeum Morskim [na mapce 12a].

Nową Motławą do Mariny Gdańsk Przystań Szafarnia i mostu Stągiewnego i dalej...
Rozwidlenie Motławy od północnej strony ogranicza Wyspa Ołowianka, z nabrzeżem wykorzystywanym przez Muzeum Morskie [na mapce 12a]. W północno-wschodnim narożniku znajduje sie wylot kanału Na Stępce opływającego Wyspę Ołowiankę od strony wschodniej. Wschodni brzeg to już pływające pomosty Mariny Gdańsk - Przystań Szafarnia [na mapce 13]. Motława w tym miejscu zakręca pod kątem dziewięćdziesięciu stopni na po łudnie i coraz bardziej się zwęża - od początkowych 75 metrów do około 25 metrów przy Moście Stągiewnym. Pomosty mariny ciągną się aż do samego Mostu Stągiewnego. Pierwsze pomosty przeznaczone są dla większych jachtów morskich, głębokości tutaj oscylują od 3,5 do 3,1 metra. Dalej są ukośne y-bomy, gdzie głębokość maleje od 3,4 do 2,3 metra.

Most Stągiewny ma być przebudowany do 2022 roku na zwodzony, a za nim mają powstać kolejne pomosty mariny. Prześwit pod mostem wynosi 2 metry.

Mijając most popłyniemy Motławą do Kamienej Śluzy i dalej możemy płynąć Motławą na Żuławy Gdańskie bądź opływem Motławy do Martwej Wisły. Można również przed Kamienną Śluzą skręcić na Kanał Młyński, którym dopłyniemy do Starej Motławy. Szlaki te przeznaczone są dla mniejszych jednostek (ograniczeniem jest przede wszystkim niski prześwit mostów).

Wschodni brzeg to wysokie nabrzeże z polerami cumowniczymi [na mapce 14a]. Cumując tutaj wyjedziemy na brzeg jedynie po rozmieszczonych co jakiś czas drabinkach wyłazowych.

• Cały szlak od Mostu Stągiewnego do Śluzy Kamiennej na naszej stronie jest tutaj

Marina Gdańsk Przystań Szafarnia
Przystań jachtowa Marina Gdańsk Przystań Szafarnia została wybudowana w 1997 roku. Gdańsk obchodził wówczas swoje tysiąclecie. Po wielu latach nasze miasto dołączyło do innych miast europejskich, w których istnieją porty jachtowe położone w samym centrum. Przystań długości 290 m usytuowana jest wzdłuż Nabrzeża Szafarnia na Nowej Motławie, na wprost sławnego Żurawia Gdańskiego. Wyposażona jest w energię, oświetlenie, wodę i sanitariaty. Cumują tu rokrocznie flotylle jachtów imprez takich jak: Baltic Sail, Regaty Heweliusza, Regaty o Puchar Prezydenta Miasta Gdańska i wielu innych. Przystań jest wyposażona w gniazda elektryczne na kei, możemy podciągnąć wąż i zatankować wodę. Keje są oświetlone i pilnowane. Zaplecze Mariny m.in. z wc i prysznicami jest zlokalizowane w Spichlerzu Stara Pakownia. Sklep żeglarski funkcjonujący po sąsiedzku od wielu lat przeniósł swoją działalność do internetu. Drugi sklep znajduje się w najbliższym wysokościowcu. Marinę zamyka Most Stągiewny i zlokalizowana po prawej stronie Baszta Stągiewna - aktualnie do wynajęcia lub kupna.

• Więcej o przystani tutaj

Starą Motławą do Mostu Zielonego i dalej
Jeśli chcemy nieco dłużej podziwiać uroki gdańskiej starówki, pozostawiamy obrotnicę i skręt do Mariny po lewej burcie i płyniemy dalej prosto, aż do Mostu Zielonego, podziwiając odrestaurowane zabudowania Starego Miasta.
Przed nami kolejna kładka - tym razem obrotowa, na Wyspę Spichrzów. Miała być uruchomiona w 2019 roku, ale odbyło się tylko próbne uruchomienie a kładka ma być oddana do użytku w 2020 roku.
Oś obrotu kładki nie jest ustawiona symetrycznie w osi rzeki, a bliżej Wyspy Spichrzów. Umożliwia to szerszym statkom pasażerskim  dopłynięcie do przystani przy Zielonej Bramie. Tuż za kładką, na nabrzeżu Wyspy Spichrzów jest obniżony fragment specjalnie dla jednostek turystycznych, które mogą tu cumować w ciągu dnia, na kilka godzin [na mapce 14]. Kolejne takie nabrzeże jest dalej, przy Zielonej Bramie [na mapce 15]. Cumując tutaj zalecam pozostawienie na jednostce dyżurującego członka załogi.

• Cały szlak Starej Motławy od Mostu Zielonego do przystani Żabi Kruk na naszej stronie jest tutaj
  
• Ze względu na skomplikowane manewry statków pasażerskich w tym rejonie Motławy warto się z nimi zapoznać a artykuł na ten temat jest na naszym portalu tutaj
• Więcej o Kładce Św. Ducha tutaj

W końcu zamyka nam dalszą drogę Most Zielony. Po prawej stronie nabrzeże dla statków pasażerskich, przystań "Zielona Brama" [na mapce 11a].

Miejsca do cumowania dla wodniaków od Polskiego Haka do Mostu Zielonego i Stągiewnego - synteza
aaa

Piotr Salecki - luty 2020

http://www.zalewwislany.pl/za-mostem-zielonym
http://www.zalewwislany.pl/po-wodach-gdanska/motlawa/marina-gdansk-kamienna-grodza
http://www.zalewwislany.pl/po-wodach-gdanska/motlawa/kamienna-grodza-krepiec
http://www.zalewwislany.pl/po-wodach-gdanska/motlawa/krepiec-suchy-dab

• Polski Hak - Marina Gdańsk opis archiwalny - tutaj

Rejs Starą Motławą i Motławą z przystani Żabi Kruk do Polskiego Haka. Film z marca 2017 Uwaga! Prześwit pod Mostem Krowim i Zielonym według tablic wynosi 3 metry (na filmie zgodnie z wcześniej dostępnymi danymi podajemy 4,5 metra). Minuta 04:08 - w tym miejscu jest obecnie wypożyczalnia łodzi z silnikami bez patentu Boat&Bike www.boatandbike.pl