Opływ Motławy jest zabytkiem sztuki inżynierskiej zaliczanym do zabytków klasy 0. Jest to pozostałość po dawnych fosach miejskich, okalających Śródmieście od strony południowej i wschodniej. To także ramię ujściowe Motławy, opływające od południowego wschodu bastiony i fortyfikacje gdańskiego Dolnego Miasta, będące częścią potężnego systemu obwarowań Gdańska. Teren Opływu Motławy został po latach zaniedbań poddany rekultywacji i rewitalizacji. Wzdłuż fosy, na wałach i bastionach, powstały chodniki i ścieżki rowerowe, swoisty park. Niestety, część brzegów od strony Martwej Wisły zabetonowano, przez co przypominają one nabrzeża portowe.

• Więcej o betonowaniu brzegów Opływu Motławy tutaj

Betonoza w Opływie Motławy - fot. Piotr Salecki (maj 2022)

Fortyfikacje uległy częściowej dewastacji i rozbiórce (okolice stadionu "GKS Wybrzeże" i infrastruktura dworcowa nieistniejącej już wąskotorowej Gdańskiej Kolei Dojazdowej). Opływ Motławy znajduje swoje ujście do Martwej Wisły na wysokości Gęsiej Karczmy w miejscu dawnej przeprawy drogowej i mostu Siennickiego.

Wpływając na Opływ Motławy od strony Motławy musimy bardzo uważać na zrujnowane, znajdujące się pod wodą resztki kamienego muru obronnego, którego zachowany odcinek możemy obserwować na prawym brzegu Motławy. Dlatego zaraz za Kamienną Grodzą nie płyniemy wprost w lewo na widoczne wody Opływ Motławy a skręcamy nieco dalej w naturalne ujście Opływu do Motławy.

W okolicy przebywa bardzo agresywna para łabędzi, która broniąc gniazda i swoich młodych "prewencyjnie" atakuje nie spodziewających się takiej agresji turystów wodnych. Łabędź bijąc skrzydłami po wodzie płynie wprost na nas. Kajakarze bronią się bijąc wiosłami o wodę i chlapiąc wodą w stronę łabędzia.  Należy być na to przygotowanym i uważać, zwłaszcza jeśli płyniemy kajakiem czy niewielką jednostką z małymi dziećmi.

Filmy z takich ataków można znaleźć w sieci:

• https://www.trojmiasto.pl/raport/Labedz-atakuje-kajakarzy-na-Motlawie-rt209396.html

Wody Opływu Motławy poza wczesną wiosną są bardzo zarośnięte przez roślinność wodną - trawę rzeczną, paproć wodną, zdarzają się również pływające wyspy - zbite ze sobą, dryfujące kępy oderwanej od brzegu zieleni.

W środkowej części Opływu Motławy od 2024 fukcjonuje przystań kajakowo-wodna Na Szańcach (opis dalej).

Cumujemy na Opływie Motławy
Od niedawna na Opływie Motławy znajdziecie miejsca przystosowane do cumowania dla turystów wodnych.

Od strony Kamiennej Grodzy na początku Opływu Motławy możemy zacumować do pomostu kajakowo-wodnego Reduta Wilk, który jest częścią przystani kajakowo-wodnej Kamienna Grodza (na Motławie).

• Opis pomostu Reduta Wilk - tutaj
  

  GPS: 54°20'18.8"N 18°39'08.6"E

Wiosną 2024 oddano do użytku przystań kajakowo wodną Na Szańcach. Składa się z pływającego pomostu, stojaków na kajaki, kręgu ogniskowego i zadaszonych wiat biesiadnych z ławostołami.

• Opis przystani Na Szańcach i więcej zdjęć - tutaj
  GPS: 54°20'27.5"N 18°40'01.9"E

W ujściu Opływu Motławy do Martwej Wisły znajdują się liczne przystanie żeglarskie i wodne.

Przystań kajakowo-wodna Na Szańcach - fot. Piotr Salecki (kwiecień 2024)

Zabytki Opływu Motławy
Siedemnastowieczny zespół ziemnych wałów obronnych Opływu Motławy to jeden z nielicznych w Polsce tak znakomicie zachowanych obiektów fortecznych w Polsce. Monumentalne bastiony, otoczone wypełnioną wodą fosą oraz przedpola nadają okolicy walory krajobrazowe stanowią znaczny wyróżnik w planie Gdańska.

Teren ten jest cenny również pod względem przyrodniczym. Najciekawsze są głogi - pozostałości żywopłotów obronnych, posadzonych przez pruską artylerię na początku XX wieku. Obszar Opływu Motławy upodobały sobie także ptaki. Zakładają tu gniazda perkozy, brzegówki, kokoszki wodne i łabędzie nieme. Bastiony Wilk, Wyskok i Miś porastają stare drzewostany m.in. klony, jesiony, kasztanowce. W wodzie stwierdzono występowanie dwóch gatunków roślin chronionych: grążela żółtego - będącego pod ochroną całkowitą i grzybienia północnego - znajdującego się pod ochroną częściową.

Na razie zamiast locji szlaku nawigacja zdjęciowa.

Ważne informacje

• Nowa Przystań Na Szańcach na Opływie Motławy - tutaj
• Pomost kajakowy Reduta Wilk przystani kajakowo-wodnej Kamienna Grodza - tutaj
• Wrota przeciwpowodziowe blokują turystykę wodną na Opływie Motławy - tutaj

Piotr Salecki (2010, aktualizacja 2024)


Zdjęcie satelitarne z zaznaczonym na żółto odcinkiem Opływu Motławy


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Pierwsza kładka dla pieszych - fot. P. Salecki (maj 2010)


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Ten kolejny mostek okazał się już za niski dla naszej jednostki - fot. P. Salecki (maj 2010)


Łabędzie gniazdo w Opływie Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)


Początkowy odcinek Opływu Motławy od strony rzeki Motławy - fot. P. Salecki (maj 2010)