Szkarpawa

• w Rybinie na Wisłę Królewiecką, którą również dopłyniemy do Zalewu Wiślanego - czytaj tutaj;
• tuż za Rybiną na Tugę, którą dopłyniemy do Nowego Dworu Gdańskiego a dalej Świętą do Nowego Stawu - czytaj tutaj;
• wychodząc ze Szkarpawy na Zalew Wiślany, możemy wpłynąć w ujście Nogatu i kontynuować żeglugę Nogatem aż do Białej Góry i Wisły - czytaj tutaj lub płynąc Nogatem skręcić na Kanał Jagielloński i dopłynąć do Elbląga - czytaj tutaj;
• płynąc w kierunku "przeciwnym", to znaczy z Zalewu Wiślanego dopłyniemy Szkarpawą do Wisły, którą możemy płynąc pod prąd do Tczewa i dalej, lub z prądem na Zatokę Gdańską lub do Gdańska - przez śluzę Przegalina i Martwą Wisłę i Motławę - czytaj tutaj, lub przez Przekop Wisły i Zatokę Gdańską - czytaj tutaj a potem przez Kanał Portowy i Motławę - czytaj tutaj

• Wisła-śluza Gdańska Głowa-Drewnica - tutaj
• Śluza Gdańska Głowa - tutaj
• Most zwodzony Drewnica - tutaj
• Drewnica-Rybina - tutaj
• Węzeł Wodny Rybina - tutaj
• Rybina-Osłonka-ujście do Zalewu Wiślanego - tutaj

• Godziny otwarć mostów i śluz na całym szlaku są tutaj

• Informacje o moście zwodzonym w Drewnicy i o pomostach cumowniczych są tutaj

• Więcej informacji - tutaj

• Więcej informacji - tutaj

• Więcej informacji - tutaj

• Informacje o nowej przystani i pomostach cumowniczych w Rybinie są tutaj
  
• Dokładny opis węzła wodnego w Rybinie w pomorskimszlakuzeglarskim - klikamy tutaj
• natomiast opis szlaku Wisły Królewieckiej - znajdziecie tutaj

• Opis szlaku rzeki Tugi i Świętej - tutaj,

• Przystań Żeglarska Osłonka - szczegółowy opis - tutaj

0 km – początek Szkarpawy
Ujście rzeki do Wisły, chronione od strony południowej kamiennym falochronem. Przy wzroście poziomu wody falochron ten jest częściowo lub całkowicie zalany. Przy samej śluzie cumujemy do południowej kierownicy śluzy, z której po trapie i schodach możemy zejść na ląd. Aktualnie (2024) trap i część schodów zostały zdemontowane.

Kierownica śluzy to konstrukcja z metalowych płaskowników, która zabezpiecza barki i statki przed zdryfowaniem na brzeg rzeki i umożliwia cumowanie.

ok. 0,25 km – śluza Gdańska Głowa
Śluza ma długość 61 m, szerokość 12,5 m, klasyczne wrota zamykające, wrota przeciwpowodziowe, mostek obrotowy otwierany na żądanie oraz dodatkowe wrota wynurzające się spod wody, które w razie potrzeby wydłużają komorę śluzy i umożliwiają śluzowanie jednostkom o długości do stu metrów. Obsługa kieruje ruchem bezpośrednio wydając polecenia załogom jachtów i za pomocą sygnalizatorów świetlnych, które wykonano wraz  ze sterowaniem elektrycznym napędów wrót w ramach projektu „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I”.

Do śluzy Gdańska Głowa możemy wejść z postawionym masztem. Wysokość do obrotowego mostka wynosi od 7 do 11 metrów – zależnie od poziomu wody na Wiśle. Jeśli jest wysoka woda, lub nasz maszt jest wyższy - prosimy obsługę o otwarcie mostka. Jest to operacja, która wymaga w kilku chwilach użycie znacznej siły przez operatora śluzy, dlatego pomoc męskiej części załogi będzie mile przyjęta.

Od strony Wisły w głowie śluzy zabudowane są - wyraźnie wyższe od wrót śluzy - wrota przeciwpowodziowe. Są one zamykane przy wysokiej, powodziowej wodzie, co zdarza się czasem także w sezonie. W konsekwencji oznacza to brak możliwości śluzowania nawet przez kilka dni. Dlatego warto śledzić komunikaty o stanie wód aby uniknąć nieprzyjemnej niespodzianki. Praca śluzy może być wstrzymana również w sytuacji, kiedy poziom wody Szkarpawy będzie wyższy niż Wisły. W okolicy śluzy nie ma żadnej gastronomii ani sklepu. Telefony do biura śluzy: 55 247-17-07, 735-094-723.

Po prześluzowaniu wpływamy na wody Szkarpawy. Zaraz za śluzą rzeka rozlewa się szeroko, tworząc dużą zatokę. Znajdziemy tu kilka miejsc do wygodnego zacumowania na dziko, przy prawym brzegu. Miejsce do lądowania jest także na lewym brzegu, tuż za kierownicą śluzy.  

Na obu brzegach wały przeciwpowodziowe - chroniące przed zalaniem położone w depresji żuławskie pola. Lewy brzeg jest porośnięty trzcinami, ale co jakiś czas znajdziemy miejsce do dobicia. Droga biegnie w bliskim sąsiedztwie prawego brzegu rzeki.

Do najbliższych na szlaku miejscowości – położonych obok siebie Żuławek, Drewnicy i Przemysława - mamy kilkanaście minut na silniku. Możemy, oczywiście płynąć na żaglach, jeśli mamy sprzyjający wiatr. Halsować na tym odcinku rzeki raczej trudno - dopiero dalej rzeka bardziej poszerza swoje koryto. Długi prosty odcinek kończy się przy moście zwodzonym w Drewnicy, gdzie rzeka łukuje w prawo.

ok. 1,7 km – PB - Żuławki. Nabrzeże cumownicze z drewnianym oszalowaniem.
W wodzie są wbite dwa stalowe słupy, do których kiedyś zamocowany był pływający pomost. Owe słupy możemy wykorzystać do cumowania dziobem lub rufą do nabrzeża. Dawniej funkcjonowała tu wypożyczalnia sprzętu wodnego, po której pozostał niewielki drewniany domek. Teren częściowo jest wygrodzony jako prywatny, ale pozostał fragment umożliwiający biwakowanie. Miejsce często odwiedzane przez wędkarzy. Sklep spożywczy „Szafirek” znajduje się w odległości około sześciuset metrów.

2,85 km – most zwodzony w Drewnicy
Most poprowadzony jest skośnie do osi rzeki, która w tym miejscu skręca w prawo, dlatego podpływając do mostu nie mamy dobrej widoczności. Trzeba zachować szczególną ostrożność. Przęsło zamkniętego mostu znajduje się na wysokości około 2,7 m, przy wysokiej wodzie. Most otwiera się i opuszcza bardzo powoli, dlatego obsługa, aby skrócić całą operację, nie zawsze podnosi przęsło „maksymalnie” do góry, oceniając „na oko” prześwit potrzebny do przejścia naszej jednostki. Dlatego sternicy muszą bardzo uważać podczas przepływania pod uniesionym przęsłem. Jachty z ustawionym masztem przechodzą jak najbliżej południowej kierownicy mostu, bo z tej strony prześwit będzie zawsze największy. Telefony do zarządcy mostu, Starostwa Powiatowego w Nowym Dworze Gdańskim: 784-933-175, 55-247-36-68 w. 104. Telefonu bezpośrednio do obsługi mostu nie ma.

Z obu stron mostu ustawione są na północnym brzegu pomosty pływające. Od strony zachodniej są dwa - pierwszy należy do przystani kajakowej, do której mogą cumować także inne jednostki wodne, ale w taki sposób, aby w razie potrzeby zapewnić wolne miejsce kajakarzom. Na brzegu są wiaty biesiadne, krąg ogniskowy, śmietniki, suszarki na kajaki, slip kajakowy i miejsce na wc toi-toi (w 2023 roku nie był ustawiony). Dalej wzdłuż brzegu mamy pozostałości po filarach mostu pontonowego (uwaga!) i drugi pomost pływający – ten jest dedykowany dla jednostek oczekujących na otwarcie mostu. W jego sąsiedztwie znajduje się dyżurka pracowników obsługujących most zwodzony. Kolejny pomost oczekiwania znajduje się za mostem od strony wschodniej. Pomosty oczekiwania powstały w ramach projektu „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I” a przystań kajakowa w ramach projektu „Pomorskie Szlaki kajakowe”.

Zakupy i usługi w Drewnicy, Żuławkach i Przemysławie
W odległości około 400 m od pomostów na północnym brzegu, w ciągu ulicy Wiślanej, znajdują się sklep spożywczy „U Eli”, bankomaty, apteka i filia urzędu pocztowego. Z kolei market „Dino” znajduje się około 250 metrów od mostu, już w granicach miejscowości Przemysław. Na drugim brzegu w okolicy mostu w Żuławkach znajdują się dwa sklepy - „ABC” (około 40 m od pomostów) i „Livio” (nieco dalej). Ośrodek zdrowia, ul. Wiślana 136, czynny od poniedziałku do piątku w godz. 08.00-15.00, tel. 55 246-49-49.

Opisywana w wielu przewodnikach jako „kultowa” restauracja „Szkarpawianka” została zamknięta, a w budynku, w którym funkcjonowała, powstała wiejska świetlica.

3.55 km – PB – przystań „Szwedowo” w Żuławkach.
Charakterystycznym punktem przystani jest wysoka barka turystyczna i wysepka osłaniająca większą część pomostów przed falowaniem. Cumujemy do umocnionych nabrzeży lub pomostów pływających. Jest dostęp do prądu, wody, toalety i slip z wyciągarką. Osłonięte miejsca na grilla i ognisko. Domki „holenderskie” do wynajęcia. Duży plac z trawiastą powierzchnią przeznaczony dla turystów, którzy chcą rozbić namiot lub zaparkować campera. Właścicielem przystani jest Janusz Szwedowski, doświadczony wodniak z dużą wiedzą o szlakach wodnych w regionie. Chętnie przekaże Wam najświeższe informacje „z wody”. Przy przystani obowiązuje zakaz wytwarzania fal. Tel. 601-617-069.

~3.8 km – LB. Miejsce do lądowania
na „dziko” przy kępie drzew.

~5.4 km – LB. Izbiska.
Na zakręcie w prawo dwa dogodne miejsca do cumowania na „dziko” przy lewym brzegu. Przy jednym z nich naturalny slip dla małych łodzi. Rosnące tu wzdłuż brzegu drzewa stanowią część niewielkiego zagajnika, wśród wszechobecnych pól uprawnych. Kolejne miejsce do lądowania na LB znajdziecie około stu metrów przed budynkiem „strażnicy wałowej”.

6.36 km – LB – Izbiska.
Charakterystyczny budynek, zbudowany wg projektu dawnej strażnicy wałowej. Planowana przez właścicieli część wodna - przystań żeglarska Żabi Brzeg, opisywana w wielu przewodnikach jako „w budowie” nie powstała i na razie nie ma jej w planach. Od szóstego kilometra aż do Rybiny na lewym brzegu towarzyszy nam droga, miejscami doskonale widoczna z wody, którą kursują autobusy podmiejskie.

ok. 11 km – LB – „ Przystań Tu” – przystań żeglarska w Chorążówce.
Z wody widzimy pływający pomost z charakterystyczną liną okrętową służącą jako odbijacz. Na przystani czynne są toalety i prysznice, jest slip. Można tu wypożyczyć łódź wiosłową z silnikiem elektrycznym lub spalinowym. Jest wiata i krąg ogniskowy a także możliwość grillowania. Telefony: 786-612-821, 793-985-189.

ok. 12.8 km – LB – na zakręcie miejsce do lądowania
„na dziko” do brzegu.

14-14,5 km
– przy lewym brzegu małe łodzie żaglowe, zacumowane na bojach.

14.5 km – linia wysokiego napięcia
na wysokości 18,2 m.

Przed nami węzeł szlaków wodnych Rybina. Uchodzi tu do Szkarpawy Linawa (odcięta stacją pomp), rozpoczyna swój bieg Wisła Królewiecka, a półtora kilometra dalej – Tuga-Święta.  
Są tu trzy zabytkowe mosty – dwa drogowe zwodzone i jeden obrotowy kolejowy. Most na Wiśle Królewieckiej oczekuje od lipca 2018 r. na remont i nie jest otwierany. Planowany remont mostu ma być zrealizowany w latach 2024-2025.

W Rybinie i jej najbliższej okolicy zlokalizowanych jest kilka pomostów pływających i aż osiem przystani, z których część to właściwie pomosty cumownicze, będące dodatkiem do działalności noclegowej, ale zapewniające wodniakom możliwość korzystania z podstawowej infrastruktury (prysznice, toalety, woda, prąd).

Są to:

• Przystań kajakowa i przystań żeglarska Pętli Żuławskiej, tel. 508-611-244;
  
• Przystań „U Marcina”, tel. 604-284-210, na Wiśle Królewieckiej;
  
• Przystań „Między Mostami”, tel. 602 783 678 - na Wiśle Królewieckiej;
  
• Przystań agroturystyki „Pokoje nad rzeką”, tel. 552 477 606, 607 217 340;
  
• „Przystań na Żuławach”, tel. 504-745-316 - już na Wiśle Królewieckiej;
  
• Przystań agroturystyki „Przystanek Szkarpawa”, tel. 506-059-314;
  
• „Przystań hausbootów u Mirosława” – obecnie nie funkcjonuje. 

Największe i najbardziej rozbudowane są: przystań Pętli Żuławskiej i przystań „U Marcina”. Przystań Pętli Żuławskiej w części kajakowej ma, oprócz niewielkiego pływającego pomostu i slipu dla kajaków fragment piaszczystego brzegu, używanego jako dzikie kąpielisko, stojaki dla kajaków, wiaty biesiadne, krąg ogniskowy. Cumujące tu okazjonalnie jachty muszą ustąpić pierwszeństwa kajakarzom.
Część żeglarska to długie, wysokie nabrzeże z gumowymi, pionowymi odbojnicami. Na niektórych odcinkach stali bywalcy zamontowali gumowe płachty lub oszalowanie z drewna, aby zapobiec wpadaniu odbijaczy pomiędzy odbojnice. Na nabrzeżu dostępna jest woda i prąd, oraz pompa do jachtowych nieczystości. W budynku biuro bosmana, toalety i kabina prysznicowa. Parking ze szlabanem. Telefon: 508-611-244.

Przystań „U Marcina” zlokalizowana tuż obok, już na Wiśle Królewieckiej ma pomosty stałe, pływające i y-bomy. W sezonie 2024 zostały ustawione nowe pomosty pływające. Dostępna jest woda i prąd. Na terenie przystani budynek sanitarny z toaletami i prysznicami, pole namiotowe i carawaningowe oraz domki do wynajęcia. Slip dla dużych jednostek. Przystań zapewnia dowóz paliwa. Telefon: 604-284-210. W sezonie w weekendy spotkamy tu pioniera hausbootingu w Polsce, Łukasza Krajewskiego, który kilkanaście lat temu wykreował modę na pływanie barkami motorowymi bez patentu. Łukasz opływał większość dostępnych i mało dostępnych szlaków wodnych w Polsce i Europie i barwnie i ciekawie opowiada o swoich rejsach, zna również doskonale akweny Pętli Żuławskiej.

„Przystań na Żuławach”, położona jest za mostem zwodzonym (niebieskim) na Wiśle Królewieckiej. To wcinający się w ląd prostokątny basen z pływającymi pomostami, na których są dostępne prąd i woda. W budynku bosmanatu toalety i prysznice. Ciekawostką w biurze bosmana są misternie wykonane modele hausbootów. Na terenie przystani są miejsca dla kamperów, krąg ogniskowy i możliwość biwakowania pod namiotem. Przed planowanym przypłynięciem do przystani, najlepiej zadzwonić i upewnić się czy są wolne miejsca. Na miejscu wypożyczalnia łodzi z silnikiem bez patentu. Telefon: 504-745-316.

„Między mostami” to przystań i kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy z noclegami, polem camperowym i wypożyczalnią łodzi bez uprawnień. Przystań położona jest na cyplu rozdzielającym wody Szkarpawy i Wisły Królewieckiej, nad wodami tej drugiej. Cumujemy do gminnego pomostu pływającego (w wielu przewodnikach oznaczonego jako pomost „bez zejścia na ląd”), z którego aby wyjść do Rybiny przechodzimy przez teren przystani „Między Mostami”, więc po dobiciu – należy poprosić o zgodę na przejście. Jeśli tylko cumujemy i nie będziemy wychodzić na prywatny teren – w zasadzie nigdzie nie musimy się zgłaszać. W planach przystań ma budowę drugiego pomostu. Dostępne jest przyłącze do prądu, woda, toalety i prysznice, oraz punkt zrzutu „szarej wody”. Altana grillowa, wiata biesiadna, krąg ogniskowy. Przed przypłynięciem należy zadzwonić, aby upewnić się czy jest wolne miejsce. Telefon 602-783-678.

„Przystanek Szkarpawa”, jest położony na prawym brzegu Szkarpawy, za mostem żółtym. Do pływającego pomostu musimy się przebijać z toru wodnego przez roślinność wodną. Na miejscu gospodarze oferują dostęp do prądu, wody, możliwość skorzystania z toalet i pryszniców i wynajem kajaków.

Pomosty pływające dla jednostek oczekujących na otwarcie mostów zlokalizowane są: na Szkarpawie po zachodniej stronie mostu kolejowego (nowy, ustawiony jesienią 2023 roku) i po wschodniej stronie mostu żółtego (oba bez zejścia na ląd) oraz na Wiśle Królewieckiej z obu stron mostu niebieskiego.
Od 2022 w bezpośrednim sąsiedztwie pomostu powstał kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy "Między Mostami". Dzięki temu pomost, oznaczony w wielu przewodnikach jako „bez zejścia na ląd” obecnie daje taką możliwość, możemy bowiem przejść do Rybiny przez teren "Między Mostami". Oczywiście należy się przywitać i poprosić o zgodę na przejście przez prywatny teren. Do pomostu cumujecie bezpłatnie, jest on również często zajęty przez łodzie do wynajęcia z "Między Mostami" i stanowi jej tymczasowe zaplecze. Jeśli chcemy skorzystać z infrastruktury "Między mostami" - wc, prysznica, kuchni turystycznej, podłączyć się do prądu czy nabrać wody - mamy taką możliwość za opłatą, po uzgodnieniu z gospodarzami tego miejsca. Uwaga! Na drodze z Nowego Dworu Gdańskiego na Mierzeję Wiślaną panuje intensywny ruch samochodowy.

Zakupy i usługi w Rybinie
W odległości około 20 m od przystani Pętli Żuławskiej i „U Marcina” znajduje sklep spożywczy „U Barona”
Na prawym brzegu, przy drodze w kierunku Tujska znajduje się zajazd „Swantewid”. Ośrodek Zdrowia jest przy moście żółtym. Lekarz rodzinny przyjmuje od poniedziałku do piątku w godzinach 08.00-14.00 - tel. 55 247-86-79. Małe łodzie wiosłowe i kajaki można wypożyczyć na przystani „U Marcina”, w „Przystanku Szkarpawa”, i w „Pokojach nad Rzeką”. Większe łodzie z małymi silnikami (bez uprawnień) oferuje „Przystań na Żuławach” i „Między Mostami”.

14.9 km – pomost cumowniczy
dla jednostek oczekujących na otwarcie mostu obrotowego kolei wąskotorowej (bez zejścia na ląd).

14.98 km – most obrotowy kolei wąskotorowej w Rybinie.
Most uruchamiany jest ręcznie za pomocą kół zębatych i przekładni. Przejeżdżają po nim pociągi Żuławskiej Kolei Wąskotorowej. Most zamykany jest dla żeglugi na czas przejazdu pociągu. Gdy most jest zamknięty, wysokość prześwitu wynosi około 2,7 m i zależy od poziomu wody na Szkarpawie. Telefony do przedstawicieli ŻKW, nadzorujących funkcjonowanie mostu: 55 247-36-72, 722-239-569.

Pociągi ŻKW (kolejzulawska.pl), kursują w okresie sezonu z Nowego Dworu Gdańskiego do Stegny, Sztutowa i Prawego Brzegu Wisły. Stacja kolejowa usytuowana jest w Rybinie na lewym brzegu rzeki.

Locja Szkarpawy od Rybiny do Osłonki
w przygotowaniu