Malbork - przystanie

W Malborku u stóp zamku
Malbork to największe miasto na szlaku Nogatu. Port śródlądowy, przystanie żeglarskie i kajakowe. Nogat to jedno z historycznych ujść Delty Wisły. Obecnie rzeka, odcięta śluzami, stanowi południowe ramię Pętli Żuławskiej - drogi wodnej którą płynąc Nogatem, Wisłą, Szkarpawą możemy zatoczyć wspomnianą pętlę. Tę trasę możemy urozmaicić wieloma wariantami - płynąc szlakiem Martwej Wisły do Gdańska, Wisłą Królewiecką na Zalew Wiślany czy Kanałem Jagiellońskim do Elbląga i dalej, na Kanał Elbląski i Pojezierze Iławskie. Po wybudowaniu w 2011 roku nowoczesnej, wyposażonej w slip przystani żeglarskiej, Malbork ma szansę stać się nie tylko etapową przystanią na szlaku naszego rejsu ale i miejscem jego rozpoczęcia czy zakończenia!

Oczywiście Malbork najbardziej znany i najczęściej odwiedzany jest ze względu na Zamek Krzyżacki, położony u stóp Nogatu. To najważniejszy zabytek miasta, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Ta monumentalna, średniowieczna budowla uważana jest za największy na świecie gotycki zamek. Zwiedzanie zamku to doskonały i wystarczający powód do naszego rejsu do Malborka! Przeczytajcie więc, jakie propozycje oferuje żeglarzom i wodniakom Malbork.


Myjnia z charakterystycznym czerwonym dachem to znak, że zbliżamy się do Malborka fot. Piotr Salecki (2011)

Za zakrętem widać już sylwetkę zamku - fot. Piotr Salecki (2011) 

Opis malborskiego odcinka Nogatu rozpoczynam od strony zachodniej. Znak, że zbliżamy się do Malborka, to duża rezydencja na prawym brzegu a następnie czerwony dach myjni samochodowej. Prawy brzeg porośnięty jest początkowo trzcinami, za którymi na brzegu biegnie wzdłuż rzeki ścieżka rowerowa. Lewy brzeg zasłonięty jest również szerokim pasem trzcin, a między nimi i wałem przeciwpowodziowym (który jest odsunięty od brzegu rzeki) rozciągają się nieużytki lub pola uprawne. W ogóle wały przeciwpowodziowe na Nogacie miejscami przypominają... ser szwajcarski albo nie ma ich wcale. Nie jest to jednak żadne zaniedbanie, ponieważ na Nogacie, odciętym od Wisły kaskadą czterech śluz, praktycznie nie występuje zagrożenie powodziowe.

Przystań Malborskiego Klubu Kajakowego Nogat 

Panorama przystani kajakowej Nogat - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011) 

Przystań Malborskiego Klubu Sportowego "Nogat"
Aktualizacja 2020: Teren został podzielony pomiędzy klub "Nogat" a przystań wędkarską.
Po wyjściu z zakrętu, na prawym brzegu widać już pojedyncze zabudowania przedmieść Malborka oraz w oddali ceglaną, czerwoną wieżę. Tuż przed zakrętem w lewo na prawym brzegu białe i niebieskie zabudowania i hangary. To przystań Malborskiego Klubu Sportowego „Nogat” (www.mksnogat.pl, ul. Wileńska 1, tel. 696 533 786, 696 533 786). Najpierw biały budynek klubu, za nim biały hangar z niebieskimi drzwiami, wreszcie na końcu niebieski hangar z białym dachem. Brzeg przy klubowej przystani jest miejscami umocniony, a na pewnych odcinkach ziemny, skarpowy. Są też pojedyncze pływające pomosty. Klub skupiony jest na działalności sportowej. Nie ma stałego bosmana i całodobowego dozoru - przystań formalnie otwarta jest tylko w godzinach treningów. Ja zapewnia przedstawiciel klubu, żeglarze mogą się tu zatrzymać, także na nocleg, ale przystań nie nie jest do tego przystosowana - nie ma toalet ani pryszniców.

W miarę pokonywania zakrętu i zbliżania się do przystani „Nogat” odsłania się nam widok na most (pierwszy z trzech w Malborku) na Nogacie. Otwiera nam się panorama na Malbork, i jego najsłynniejszą budowlę, czyli zamek krzyżacki. Za przystanią wędkarską, na prawym brzegu dołem biegnie ścieżka spacerowo-rowerowa. Zaraz za nią stroma, wysoka skarpa. Po około 200 metrach za przystanią znak zakazu kotwiczenia. Przy nim miejsce do dogodnego zacumowania „na dziko”, w zatoczce pomiędzy pasem trzcin. Dostępu do lewego brzegu nadal bronią trzciny ale i tam możemy znaleźć jedno czy dwa miejsca do zacumowania. Jednak lewy brzeg to w tym miejscu zupełne pustkowie.


Miejsce do cumowania na dziko pomiędzy przystaniami Nogat i OSiRu - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)  

Przystań żeglarska Ośrodka Sportu i Rekreacji 
Panorama przystani i kąpielisko OSiRu - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)


Zachodnia część przystani jest użytkowana przez zawodników smoczych łodzi, które mają tu również slip - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)


Panorama przystani i kąpielisko OSiRu - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)


Zanim zacumujemy do tych pomostów sprawdźmy, czy nasze burty będą dobrze zabezpieczone - fot. P. Salecki (wrzesień 2011)

Przystań żeglarska Ośrodka Sportu i Rekreacji w Malborku
Aktualizacja 2023: po remoncie oddano do użytku nową przystań, pomosty zostały wyremontowane i wyposażone w rozdzielnice prądu i wody. Wyremontowano również budynki kąpieliska przyległego do przystani. Od strony zachodniej wybudowano przystań kajakową.

Stąd już wyraźnie widzimy odcinek malborski odcinek Nogatu, kolejne mosty oraz powiększającą się bryłę zamku. Przed mostem, na prawym brzegu usytuowana jest przystań żeglarska administrowana przez OSiR. Z daleka widzimy charakterystyczny budynek z czerwonym dachem i skocznię kapieliska, usytuowanego przy przystani. Na miejscu można skorzystać z pola namiotowego, toalet, pryszniców, strzeżonego kąpieliska, bosika do piłki plażowej. Jest możliwość podłączenia energii elektrycznej i nabrania wody.
Pierwszą część przystani zaanektowali kajakarze i zawodnicy „smoczych” łodzi. Mają tu miejsce do wodowania tych jednostek a na brzegu ustawione specjalne stelaże. Zaplecze stanowi drewniany hangar oraz jasnożółty budynek z napisem „Kąpielisko Miejskie w Malborku”. Są toalety i prysznice. Nabrzeże jest betonowe, początkowo równoległe do Nogatu, następnie wcina się w ląd w kształcie litery „v”, gdzie na pewnym odcinku obudowane jest drewnianym pomostem cumowniczym, wyposażonym w opony, dogodnym do zacumowania.  

Dalej rozciąga się kąpielisko ze skocznią do wody, otoczone wysokimi pomostami, wychodzącymi głęboko w wody rzeki. Pomosty osłonięte są charakterystycznymi, biało-niebieskimi barierkami ochronnymi. Do pomostów tych można cumować, na co wskazuje odpowiedni znak. Jednak nie są specjalnie do tego przystosowane, szczególnie w przypadku mniejszych jachtów śródlądowych - chodzi o ich wysokość i wystające drewniane elementy. Musicie to sami ocenić, przed podjęciem decyzji o dobijaniu. Część pomostów wewnętrznych jest niższa. Można też wpłynąć do środka basenu przystani poprzez „przecinki” wykonane w zewnętrznym pomoście (pierwsza z nich jest szeroka, druga węższa) i zacumować do pomostów prostopadłych do lądu lub do niższego nabrzeża, ciągnącego się wzdłuż brzegu. Jest betonowe, ale osłonięte drewnianymi belkami w roli odbijaczy (w paru miejscach jest zarośnięte trzcinami). Uwaga! Na długim odcinku jest to miejsce wydzielone na kąpielisko! 

Przystań Jacht Klubu Eol
Przystań Jacht Klubu Eol. Fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011) 


Przystań Jacht Klubu Eol - nabrzeże. Fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)
Aktualizacja 2017: klub Eol w tym miejscu nie funkcjonuje.

Przystań Jacht Klubu „Eol”
Jednak najlepsze miejsce na postój będzie jeszcze dalej, przy jasnym budynku ze spadzistym, czerwonym dachem. Napis na budynku informuje, że to siedziba Jacht Klubu „Eol” (82-200 Malbork ul. Wróblewskiego 9, tel:  55 272 11 1755 272 11 17). Władze klubu informują, iż możliwe jest przeniesienie klubu w inne miejsce.  Na rzece cumują na bojach w pobliżu brzegu pucki i omegi. Od budynku klubu, wzdłuż brzegu rzeki biegnie pomost cumowniczy a dalej za nim nabrzeże, wyłożone betonowymi płytami, łączące się z opisaną wcześniej przystanią żeglarską Ośrodka Sportu i Rekreacji w Malborku. Za ogrodzeniem promenada dla pieszych i droga dla rowerzystów. Na miejscu nie ma żadnego zaplecza dla żeglarzy - musimy udać się spacerem wzdłuż brzegu do przystani żeglarskiej Ośrodka Sportu i Rekreacji. 
Przed mostem na skarpie prawego brzegu duże, charakterystyczne logo Malborka. Wzdłuż brzegu ciągnie się promenada. Na lewym brzegu przed mostem po lewej strony trzciny, ale można znaleźć w nich przerwę do zacumowania.

Nabrzeże postojowe przy Zamku
[aktualizacja 2014: nabrzeże wyremontowane i odnowione - więcej tutaj]
Nabrzeże postojowe przy Zamku Krzyżackim - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011) 

Nabrzeże postojowe przy Zamku Krzyżackim - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)




Z bliska wygląda tak... - fot. Piotr Salecki (2010)
[aktualizacja 2014: nabrzeże wyremontowane i odnowione]

Nabrzeże u stóp zamku
Tuż za mostem widać już niczym nieosłoniętą panoramę malborskiego zamku. Nogat łagodnie łukuje w prawo. Wzdłuż lewego brzegu szeroki pas trzcinowisk, z ukrytym w głębi wodnym garażem. Wał, koroną którego biegnie droga, początkowo jest znacznie oddalony od rzeki, a potem się do niej zbliża. Z prawej strony brzeg cały czas jest skośny, wyłożony betonowymi płytami, miejscami  porośnięty trzcinami a nawet zadrzewiony. Na pewnym odcinku zabezpieczony jest na dole podłużną opaską. Te miejsca nie są przystosowane do cumowania, poza jednym, na wprost drewnianej wieży kościoła, gdzie w przerwie między trzcinami jest fragment piaszczystego brzegu. Zaczynamy płynąć wzdłuż zamkowych murów. Na lewym brzegu pas trzcin się zwęża i możemy spróbować znależć miejsce do zacumowania, lub przez chwilę dryfować, podziwiając malborski zamek w pełnej krasie. 

Przed nami dwa mosty - kładka dla pieszych a dalej za nią most kolejowy. Po prawej stronie nad brzegiem górują mury zamkowe. Tuż przed kładką dla pieszych, na prawym brzegu jest wysokie, betonowe nabrzeże, ze znakiem „P”. Możemy tu zacumować. To miejsce położone dosłownie tuż przy wejściu do zamku, ale całkowicie „odsłonięte” przed przechodzącymi tędy tłumami turystów (oczywiście w sezonie). Nabrzeże jest nieco zdewastowane, nierówne, zbudowane z płyt betonowych, które schodzą do wody pod pewnym kątem. Wyposażone jest w polery cumownicze ale na miejscu nie ma żadnej dodatkowej infrastruktury. Od ciągu spacerowego odgradza je jedynie rząd pomarańczowych słupków (bez łańcuszków). Przy niskim stanie wody na Nogacie, przy wschodniej części nabrzeża mogą pokazać się wystające z wody kamienie. Uwaga! Cumują tu również statki pasażerskie, które mogą mieć część lub całość tego miejsca zarezerwowaną. W ciągu kilku ostatnich lat „biała flota” nie przejawiała jednak w Malborku zbytniej aktywności. Kładkę dla pieszych przepływamy pod najwyższym przęsłem (ruch w obu kierunkach), o czym informują stosowne znaki.
[aktualizacja 2014: Nabrzeże zostało wyremontowane i odnowione - więcej tutaj

Przystań Barka Flisak

Przystań przy barce Flisak - najlepiej zapytajmy obsługę gdzie cumować - fot. P. Salecki
Aktualizacja 2017: zamiast barki jest normalne nabrzeże - przystań Flisak.

Flisak - przystań i restauracja na barce 
Za kładką dla pieszych, na lewym brzegu Nogatu, ugości nas „Flisak”. To pływająca restauracja na barce i mini-przystań. Przed i za barką jest kilkanaście metrów umocnionego palisadą brzegu, gdzie zwykle cumuje mała jednostka wożąca turystów po Nogacie i sprzęt wodny do wynajęcia. Organizowane są też rejsy „gondolą”.  O miejsce postoju najlepiej zapytać obsługę - ja kilkukrotnie cumowałem wprost do barki. Podobna restauracja pomalowana „na Kruzenszterna” naprzeciwko, na pływającej barce przy prawym brzegu Nogatu jest obecnie nieczynna. Za nieczynną barką widać na brzegu strzechę dużej „lądowej” restauracji”. Prawy brzeg jest umocniony skośnie osadzonymi betonowymi płytami. Na lewym, tuż przed mostem kolejowym, na wysokiej skarpie, budynek otoczony palisadą z wieżyczkami obserwacyjnymi. To karczma i camping „Zamczysko”. W sezonie odbywają się tu często różne plenerowe imprezy i turnieje rycerskie.


Naprzeciwko Flisaka, na drugim brzegu Nogatu, jest druga barka restauracyjna, pomalowana na "Kruzenszterna". Obecnie jest nieczynna. Obszerna letnia restauracja jest zlokalizowana za to na brzegu - fot. P. Salecki (wrzesień 2011)
Aktualizacja 2017: barka "Kruzensztern" już w Malborku nie cumuje.

Pomiędzy kładką dla pieszych a mostem kolejowym z prawej strony Nogatu wyspa, porośniętą krzakami a nawet drzewami. Opiera się na niej jeden z filarów mostu. Prawa strona rzeki i odcinek pomiędzy wyspą a prawym brzegiem jest bardzo mocno zarośnięta wodną roślinnością. Pod przęsłami mostu kolejowego ruch odbywa się jednokierunkowo. My płyniemy pod przęsłem bliżej prawego brzegu.


Pomiędzy przystanią Barka Fliask a Park Północny na prawym brzegu znajdziemy miejsca do cumowania "na dziko", przy terenie ośrodka sportu i rekreacji - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)

Przystań Park Północny (otwarcie wiosna 2012)
Nowa przystań Park Północny jeszcze w budowie jesienią 2011 roku - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)


Nowa przystań Park Północny jeszcze w budowie jesienią 2011 roku - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011) 

Nowa przystań żeglarska „Park Północny”
I w tym miejscu, jeszcze w 2010 roku kończyłaby się opowieść o cumowaniu w Malborku. Jednak w 2011 roku, w ramach projektu „Pętla Żuławska” zbudowano w Malborku przystań żeglarską „Park Północny”. Inwestycja powstała na wysokości Ośrodka Sportu i Rekreacji, przy ul. Parkowej. Brzeg rzeki został umocniony długości około 50 metrów. Od wiosny 2012 roku wodniacy będą mieli tu do dyspozycji bezpieczną, ogrodzoną i strzeżoną przystań.  Cumujemy do pomostów pływających, wyposażonych częściowo w y-bomy. Zaplecze to bosmanat, toalety i prysznice a nawet mała kuchnia. Oczywiście możliwość nabrania wody i podłączenia się do energii elektrycznej. Ważnym elementem przystani będzie profesjonalny slip. Jedynym „minusem” nowej przystani - jest jej lokalizacja. Przystań jest nieco oddalona od centrum Malborka i samego zamku. Ale przecież, po zacumowaniu tu na noc, rano możemy przepłynąć do opisanych wyżej miejsc postojowych przy samym zamku!

• Więcej o przystani Park Północny - tutaj
  

To nie koniec wodnych inwestycji w Malborku! W 2012 roku, po drugiej stronie rzeki, w pobliżu drewnianej kładki dla pieszych na Nogacie, rozpocznie się budowa przystani dla statków pasażerskich. Kolejna przystań na Nogacie - w Białej Górze zostanie oddana do użytku w 2012 roku. 


Panorama Zamku Krzyżackiego - fot. Piotr Salecki (wrzesień 2011)

Wizyta na zamku
Bilety wstępu do Muzeum Zamkowego na Zamku Krzyżackim w Malborku nie są tanie! ale w godzinach popołudniowych i dla rodzin przewidziane są zniżki (wstęp indywidualny 39 zł, po godzinie 17.45 - 29 zł, bilet „rodzinny” - łącznie dla 3 osób 97 zł, po godzinie 17.45 - 67 zł). Osobno płatny jest także wstęp na zamkową wieżę, z której rozciągają się przepiękne widoki... Warto również przypłynąć do zamku podczas gdy realizowana jest impreza „światło i dźwięk”. Kulminacją zamkowych imprez jest „oblężenie Malborka”. Szczegółowe informacje - tel. 55 647 09 7755 647 09 77, www.zamek.malbork.pl

Piotr Salecki (wrzesień 2011 - marzec 2012, aktualizacja 2017, 2020, 2023)