Biała Góra - węzeł wodny - (Wisła/Nogat)

Węzeł Wodny
Węzeł Wodny, czy węzeł hydrotechniczny, to miejsce, w którym skupiają się różne drogi wodne i zlokalizowane są różne budowle hydrotechniczne. W Białej Górze, oprócz śluzy, będącej najbardziej znanym w tym miejscu obiektem, która łączy Wisłę z Nogatem, są także - wrota przeciwpowodziowe, most obrotowy, jazy oraz Wielki Upust, odprowadzający wody Liwy do Nogatu - złożony z jazu i śluzy - obecnie nieużywanej. Całość sprawia wrażenie ogromnej, monumentalnej budowli. Jeśli porównamy Białą Górę, do znanej większej liczbie wodniaków śluzy Gdańska Głowa, to ta ostatnia wydaje się... mała. 

Należy uważać, zwłaszcza jeśli z pokładu jachtu chcemy wspiąć się po drabinkach. Różnice wysokości są naprawdę znaczne! Większość budowli wzniesiona jest z czerwonej cegły, a widoczne gdzieniegdzie dziury po kulach dowodzą, że te mury niejedno widziały...

  • Godziny otwarć śluzy Biała Góra, kontakt telefoniczny - klikamy tutaj (znajdziemy tu dane do wszystkich obiektów na Pomorskim Szlaku Żeglarskim).



Węzeł Wodny Biała Góra na zdjęciu satelitarnym. Most obrotowy w rzeczywistości jest mostem stałym od wielu już lat.


Śluza Biała Góra - widok od strony Nogatu. Śluza jest nietypowym i wyjątkowym w skali regionu i Polski obiektem hydrotechnicznym. Posiada aż pięć par wrót ("podwójne" wrota w "obu kierunkach" oraz wrota przeciwpowodziowe). Przy górnej głowie nad śluzą przechodzi droga i most obrotowy. To zdjęcie nie oddaje ogromu budowli.

Śluza Biała Góra - połączenie Wisły z Nogatem
Śluza w Białej Górze jest pierwszą z czterech śluz tzw. kaskady Nogatu, w kierunku od Wisły do Zalewu Wiślanego. Kolejne to Szonowo, Rakowiec i Michałowo. Wymiary komór śluz są takie same lub bardzo podobne. W przypadku śluzy Biała Góra wynoszą: długość 57m, szerokość 9,53 m. Maksymalny spad (różnica poziomów) wynosi aż 4,10 m i jest największy wśród śluz na Nogacie. Wrota obsługiwane są ręcznie.

Płynąc od strony Nogatu cumujemy do kierownic śluzy, lub kilkaset metrów wcześniej, wprost do brzegu. Okazały budynek operatora śluzy znajduje się na prawym (północnym) brzegu.

Piotr Salecki (maj 2017)

  • Opis archiwalny, aktualny do 2013 roku - tutaj




Wejście do śluzy od strony Nogatu - na pierwszym planie odbojnice, czyli fachowo - kierownice śluzy.  Ważnym elementem kierownic są metalowe pomosty, umożliwiające bezpieczne wyjście na ląd (w Przegalinie czy Gdańskiej Głowie trzeba balansować po owych barierkach). W głębi widać dwie pary wrót śluzy, które pozwalają na śluzowanie w zależności od tego czy poziom wody jest wyższy na Nogacie czy na Wiśle. Fot. P. Salecki



Widok z mostu obrotowego na komorę śluzy w stronę Nogatu. Po prawej stronie powstanie przystań żeglarska. Fot. Piotr Salecki


Wyjście ze śluzy Biała Góra na Wisłę. Widok z mostu obrotowego nad śluzą. Fot. Piotr Salecki

Jaz śluzy Biała Góra (widok od strony Nogatu) - fot. P. Salecki

 
Wrota przeciwpowodziowe - fot. RZGW Gdańsk.


Wielki Upust - połączenie Liwy z Nogatem


Wielki Upust - widok od strony Nogatu. Fot. Tomasz Pluciński

Wielki Upust - widok od strony rzeki Liwy.
Fot. Piotr Salecki (maj 2010)

Z lewej strony jaz, z prawej śluza (obecnie nieużywana). Przepływamy prawą stroną, przez komorę śluzy. Wielkość jednostki ograniczona jest wysokością, na jaką podniesiona jest stalowa zasuwa. Przez to niestety niewiele jednostek może dostać się na Liwę z Nogatu, chociaż Liwą nawet większe jachty bez problemu dopłynęłyby, oczywiście z położonym masztem, aż do Kwidzyna.

Aktualizacja 2013:

  • Przystań żeglarska w Białej Górze - tutaj
  • opisywany w tekście poniżej most obrotowy przy śluzie jest mostem stałym



Wielki Upust - widok od strony rzeki Liwy.  Fot. Piotr Salecki (maj 2010)


Wielki Upust - widok od strony rzeki Liwy.  Fot. Piotr Salecki (maj 2010)


Wielki Upust - widok od strony rzeki Nogat.  Fot. Piotr Salecki (maj 2010)

Odpowiedzi

Punkt styku trzech granic

W okresie dwudziestolecia międzywojennego punkt styku granic Polski, niemieckich Prus Wschodnich i Wolnego Miasta Gdańsk znajdował się w Weißenberg - Białej Górze na zachód od Elbląga, gdzie ogromna, nietypowa śluza łączy Wisłę i Nogat przy ujściu rzeki Liwy. Niemcy zwozili tam wycieczki pokazując z tego miejsca Pomorze i agitując na temat doznanych przez Niemcy krzywd. Kamień graniczny z numerem IV 241 stał nieopodal brzegu Wisły. Władysław Szarski Muzeum Obrony Wybrzeża http://helmuzeum.pl

Dodaj nową odpowiedź