Ruch na Pętli Żuławskiej i Kanale Elbląskim od 1 do 13 maja 2020

RZGW przekazała dane statystyczne dotyczące ruchu na pochylniach Kanału Elbląskiego od 01 do 13 maja 2020 i w śluzach Pętli Żuławskiej, zestawiając go z analogicznym okresem ubiegłorocznym. Aby dokonać podsumowania, należy równocześnie omówić sytuację na szlakach wodnych rok temu i teraz. Wirus nie stanowi bowiem jedynej przyczyny różnic w statystykach przejść i pochylni. Niektóre obiekty odnotowały bowiem prawie taką samą liczbę przejść jak rok temu!

RZGW przekazała dane statystyczne dotyczące ruchu na pochylniach Kanału Elbląskiego od 01 do 13 maja 2020, zestawiając go z analogicznym okresem ubiegłorocznym. Aby dokonać podsumowania, nalezy równocześnie omówić sytuację na szlakach wodnych rok temu i teraz. Epidemia wirusa nie stanowi bowiem jedynej przyczyny różnic w statystykach przejść i pochylni. Niektóre obiekty odnotowały bowiem prawie taką samą liczbę przejść jak rok temu!

Obiekt01-13 maja 202001-13 maja 2019Uwagi
śluza Przegalinazamkniętabrak danych 
śluza Gdańska Głowa17962020 ruch zmniejszony ze względu na nieczynną śluzę Przegalina
śluza Biała Góra8172020 ruch zmniejszony ze względu na niski poziom wody na Wiśle
i nieczynną śluzę Przegalina
śluza Szonowo1722ruch zbliżony 2020 i 2019
śluza Rakowiec2026ruch zbliżony 2020 i 2019
śluza Michałowo1626 
pochylnia Całuny4772020 ruch zmniejszony - nieczynny most i brak ruchu statków pasażerskich
pochylnia Jelenie41572020 ruch zmniejszony - nieczynny most i brak ruchu statków pasażerskich
pochylnia Oleśnica41582020 ruch zmniejszony - nieczynny most i brak ruchu statków pasażerskich
pochylnia Kąty43482020 ruch zmniejszony - nieczynny most i brak ruchu statków pasażerskich
pochylnia Buczyniec43482020 ruch zmniejszony - nieczynny most i brak ruchu statków pasażerskich

Co przyczyniło się do tak znacznego spadku ruchu na szlakach wodnych Pętli Żuławskiej i Kanału Elbląskiego? Obciążenie całą "winą" epidemii coronawirusa to fałszywy obraz. Najpierw zorientujmy się, jakie ograniczenia czekają wodniaków na drogach wodnych w sezonie 2020, dodajmy, że nie występowały one w 2019 roku.

Sytuacja w maju 2020:

  • nieczynna śluza Przegalina
  • zamknięty (nieotwierany) zwodzony Most Niski w Elblągu (większość barek motorowych nie przepływa)
  • śluzy na Pętli Żuławskiej są zamknięte w weekendy (otwarcia wyłącznie na wcześniejsze zgłoszenie z minimum dwunastogodzinnym wyprzedzeniem)
  • skrócenie godzin czasu pracy śluz w sezonie z dwunastu do ośmiu godzin

Przyczyną zmniejszonego ruchu na pochylniach jest brak rejsów dużych statków pasażerskich Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej i mniejszych, prywatnych armatorów, oraz zamknięty most Niski w Elblągu który blokuje ruch jednostek turystycznych z/na Kanał Elbląski (barki motorowe, tzw. hausbooty). Wielu klientów odwołało również z tego powodu rejsy w maju i w czerwcu, przesuwając je na miesiące letnie.  Przy okazji widać doskonale, jak ogromny ruch wytwarzają statki na dwóch pochylniach, pływając w  moim zdaniem "pseudorejsy" po niespełna dwukilometrowym odcinku Kanału (różnica w ruchu na dwóch pochylniach i pozostałych trzech wynosi około 50%). Statystyki "pochylniowe" nie rozróżniają jednostek turystycznych.

W sezonie 2020 RZGW Gdańsk postanowiło skrócić godziny pracy śluz do ośmiu godzin dziennie, od 09.00 do 17.00. I to rozwiązanie byłoby przyjęte przez wszystkich wodniaków ze zrozumieniem. Jednak to nie wystarczyło i z niezrozumiałych powodów RZGW Gdańsk postanowiło ograniczyć pracę części śluz jeszcze bardziej - w weekendy. Będą to wszystkie śluzy (sześć) na wodach Pętli Żuławskiej, a więc trzy śluzy na Nogacie (Michałowo, Rakowiec, Szonowo), śluza łącząca Nogat z Wisłą (Biała Góra), śluza łącząca Szkarpawę z Wisłą (Gdańska Głowa) i śluza łącząca Martwą Wisłę z Wisłą (Przegalina).

Nie sposób dostrzec w tym logiki, ponieważ jednocześnie śluzy na Kanale Elbląskim i Pojezierzu Iławskim  - gdzie ruch w śluzach jest mniejszy niż na śluzach Pętli Żuławskiej - czynne będą w sezonie codziennie, także w weekendy, w godzinach 09.00-17.00.  Dotyczy to także takich śluz jak Mała Ruś, położonej na krańcach Pojezierza Iławskiego. W tym rejonie śluzuje się o wiele mniej jednostek niż na śluzach Wisły czy Nogatu.

  • Więcej o tym w artykule tutaj

Na zgłoszenie czyli kiedy?
Wodniacy płynący jednostkami turystycznymi nie są w stanie określić kiedy dokładnie przepłyną przez konkretne śluzy. Dlatego "zgłoszenia" będą ogólne i wodniacy zapewne będą asekurować się, podając ogólnie że przepłyną pomiędzy 09.00 a 17.00, a zatem obsługa śluzy będzie i tak przebywać na obiekcie przez większość dnia. Jacht czy barka motorowa to nie statek i nie jest w stanie płynąć według rozkładu jazdy.

Opiszmy to na konkretnych dwóch przykładach.
Nocujący w Białej Górze jacht zgłasza w piątek chęć przepłynięcia śluzy Biała Góra w sobotę. Może określić godzinę śluzowania, bo przystań jest tuż przy śluzie. A więc określa śluzowanie mniej więcej na godzinę 09.00. Potem zamierza spłynąć Wisłą, zacumować w Tczewie na obiad i następnie prześluzować się w śluzie Gdańska Głowa, aby nocować w Drewnicy. Ale o której godzinie dopłynie do Gdańskiej Głowy? O 14.00? A może o 15.00? Albo o 16.00? Żaden odpowiedzialny wodniak tego nie zadeklaruje, bo zależy to od falowania, siły wiatru i sytuacji nie dających się przewidzieć (np. wejścia na mieliznę), zatem obsługa śluzy i tak będzie musiała oczekiwać do godziny 17.00. Podobnych sytuacji będzie o wiele więcej i można zakładać, że będą one powodowały nerwowość odbierających telefony pracowników RZGW.

Przykład drugi.
Jacht płynący Nogatem dopływa w sobotę wieczorem o godzinie 21.00 do śluzy Michałowo. Następnego dnia jacht ten chce przepłynąć śluzy Nogatu - Michałowo, Rakowiec i Szonowo. W związku z tym o godzinie 21.00 kapitan jachtu dzwoni do Nadzoru Wodnego aby przekazać informację, że następnego dnia rano rozpoczyna przejście przez śluzy. Wcześniej nie może zadzwonić, bo jeszcze nie dopłynął do Michałowa. Pytanie, czy pracownik Nadzoru Wodnego będzie o 21.00 czy o 22.00 odbierał takie telefony? Albo smsy?

"Zgłoszenie na 12 godzin przed przejściem" oznacza, że chcąc przejść śluzę w sobotę o godzinie 12.00 zgłosić to można a nawet należy... w piątek nawet i o godzinie 24.00. Oczywiście można wcześniej, na przykład o 22.00 albo o 20.00, kiedy dopłyniemy w pobliże śluzy i będziemy pewni że następnego dnia chcemy się śluzować. Tylko czy wieczorem ktoś z Nadzoru Wodnego odbierze nasz telefon? Na to pytanie już otrzymaliśmy odpowiedź - kilku sterników i jedna z firm czarterowych zgłosili nam, że przejścia przez śluzy Nogatu są "na zgłoszenie" utrudniane, a osoba odbierająca telefon zniechęca do śluzowań w weekendy.

Przyczyną drastycznego zmniejszenia ruchu na śluzie Gdańska Głowa jest dodatkowo zamknięta do 31 maja 2020 śluza Przegalina, przez którą Martwą Wisłą wiele barek motorowych pływało do Gdańska. Właściciele firm czarterowych nie wyrażają zgody na rejsy tych jednostek do Gdańska przez Przekop Wisły i Zatokę Gdańską, ze względu na ich obsadzenie przez przeważnie mało opływane załogi.

Zamknięta śluza Przegalina miała duży wpływ na znacząco zmniejszony ruch na śluzie Biała Góra. Do tego "dołożył się" niski poziom wody na Wiśle. Jeden z armatorów zanotował już poważne uszkodzenie jednostki, która nabierając wody z trudem dopłynęła do przystani w Żuławkach.

Co ciekawe, niewiele zmniejszył się ruch na śluzach Szonowo i Rakowiec, przy jednoczesnym zmniejszeniu ruchu na kolejnej śluzie Michałowo. Jest to związane z weekendowymi rejsami barek motorowych które wypływają z Białej Góry na Nogat do malborka i nieco dalej, po czym wracają ponownie Nogatem do Białej Góry.

Jak informują firmy czarterowe, co najmniej kilkanaście jednostek zamierzało w majowy weekend popłynąć z Pętli Żuławskiej na pochylnie Kanału Elbląskiego. Niestety, zatrzymał je zamknięty most Niski w Elblągu, o czym Zarząd Dróg w Elblągu nikogo z zarządzających szlakami wodnymi nie poinformował.

Reasumując
Sezon 2020 jest istotnym krokiem wstecz, jeśli chodzi o funkcjonowanie obiektów hydrotechnicznych. Epidemia wirusa jest z pewnością przyczyną zmniejszenia ruchu turystycznego, a zwłaszcza żeglugowego (biała flota). Jak jednak pokazują statystyki śluz na Nogacie - ruch jest tam praktycznie niewiele mniejszy niż zeszłoroczny, natomiast drastyczne zmniejszenie ruchu jednostek turystycznych na Kanale Elbląskim spowodowane jest przez zamknięcie dla ruchu wodnego Mostu Niskiego w Elblągu. Zmniejszenie ruchu na śluzach Gdańska Głowa i Biała Góra spowodowane jest zamknięciem śluzy Przegalina, a w efekcie brakiem możliwości dopłynięcia śródlądowym szlakiem wodnym do Gdańska.

Piotr Salecki

Wóz transportowy pochylni Buczyniec - fot. Piotr Salecki

Odpowiedzi

Dodaj nową odpowiedź