Stwórzmy system otwarć mostów śluz pochylni na Pomorskim Szlaku Żeglarskim - uwagi i propozycje zmian na sezon 2023

Posted śr., 2023-02-22 12:13 by admin

O potrzebie stworzenia spójnego, zrozumiałego dla wszystkich wodniaków systemu funkcjonowania obiektów hydrotechnicznych na Pomorskim Szlaku Żeglarskim pisałem wielokrotnie, po raz pierwszy w 2011 roku... Nasz szlak jest wyjątkowy, funkcjonuje tu aż kilkadziesiąt takich obiektów podczas gdy na głównym szlaku Wielkich Jezior Mazurskich zaledwie... cztery. Środowisko wodniackie chce mieć swój głos przy ustalaniu harmonogramu i zasad funkcjonowania obiektów, które - poza nielicznymi wyjątkami - służą przede wszystkim turystyce wodnej.
Stwórzmy system otwarć
O potrzebie stworzenia spójnego, zrozumiałego dla wszystkich wodniaków systemu funkcjonowania obiektów hydrotechnicznych na Pomorskim Szlaku Żeglarskim pisałem wielokrotnie, po raz pierwszy w... 2011 roku - zobaczcie tutaj: http://www.zalewwislany.pl/node/2296

O potrzebie takiej wspominałem dziesiątki razy na tak zwanych "spotkaniach nawigacyjnych" poświęconych sprawom związanym z żeglugą na akwenach Pomorskiego Szlaku Żeglarskiego. Wielokrotnie słyszałem "nie da się", "nie możemy nic zrobić", "nie możemy zmusić zarządców mostów do..." od przedstawicieli organizacji zajmujących się promocją czy administratorów dróg wodnych. Czy sytuacja ulegnie zmianie od 2023 roku i czy wreszcie powstanie zespół fachowców, złożony z przedstawicieli środowiska wodniackiego i administracji wodnej, który będzie miał realny wpływ na administratorów obiektów hydrotechnicznych? Zobaczymy. Tymczasem moje propozycje rozwiązań na końcu tego artykułu.

Portal Pomorski Szlak Żeglarski źródłem informacji o obiektach hydrotechnicznych
Staramy się wodniaków informować i ułatwiać im żeglugę po Pomorskim Szlaku Żeglarskim. Od lat portal Pomorski Szlak Żeglarski, dzięki wsparciu firm chcących promować turystykę wodną, wydaje co roku bezpłatny informator "Godziny otwarć mostów, śluz, pochylni na Pomorskim Szlaku Żeglarskim" - zobaczcie jak wyglądał taki informator w sezonie 2022: http://www.zalewwislany.pl/node/11368

W 2022 w wydaniu informatora wsparły nas firmy:

Dziękujemy!

Informator na sezon 2023 w przygotowaniu.


Awers naszego informatora. Na jego odwrocie szczegółowe godziny otwarć, telefony do obiektów - tutaj

Funkcjonowanie niektórych obiektów hydrotechnicznych budzi zastrzeżenia wodniaków a w niektórych przypadkach jest sprzeczne z przepisami obowiązującymi na żeglownej drodze wodnej. Od wielu lat jako portal Pomorski Szlak Żeglarski interweniujemy i wskazujemy na problemy z tym związane.

Samowolne zamknięcia
Wielokrotnie dochodziło więc i nadal dochodzi do samowolnych działań zarządców mostów, takich jak zamykanie mostów w środku sezonu ze względu na konieczny remont, który wcześniej odwlekano albo w nieskończoność odsuwano tłumacząc się "brakiem środków". Zamykano więc niezgodnie z prawem i często bez żadnego uzgodnienia żeglowną drogę wodną. Czasami, po nagłośnieniu spraw w różnych mediach, udawało się taki remont przesunąć w czasie lub ograniczyć jego skutki.

Niektórzy zarządcy mostów ustanawiają sobie własne prawa i zasady, jak na przykład w Sobieszewie, gdzie pomimo wyznaczonych godzin otwarć most nie jest w ogóle w tych godzinach otwierany, nawet jeśli są jednostki oczekujące na jego otwarcie... jeśli kapitanowie tych jednostek nie skontaktują się z obsługą mostu. Informacji jednak o takim dodatkowym wymogu na moście nie ma. Nie ma też żadnych tablic z godzinami otwarć.

Remont Mostu Wysokiego w Elblągu w 2023 w sezonie czy poza sezonem?
Po aferach związanych z zamknięciem kilka lat temu Mostu Niskiego w Elblągu, co zamknęło w sezonie na ponad miesiąc żeglowną drogę wodną z Pojezierza Iławskiego i Kanału Elbląskiego na Pętlę Żuławską i do Gdańska,

znowu planowane są remonty w Elblągu. Departament Inwestycji w Elblągu planuje remont Mostu Wysokiego, nie wiadomo jednak tylko dokładnie kiedy. Tym razem, po poprzednich doświadczeniach i protestach, planowane są konsultacje z Urzędem Morskim, bo to Urząd Morski formalnie administruje tym fragmentem drogi wodnej, w rzeczywistości łączącej śródlądowe szlaki wodne. Dlatego skontaktowaliśmy się z Departamentem Inwestycji, sugerując uzgodnienia nie tylko z Urzędem Morskim, ale i administratorami śródlądowych dróg wodnych które łączy Elbląg. Z punktu widzenia wodniaków i funkcjonowania żeglownej drogi wodnej taki remont powinien bezwzględnie być przeprowadzany poza sezonem czyli przynajmniej poza okresem 01 maja - 30 września.

  • O planowanym remoncie mostu Wysokiego w Elblągu w 2023 czytajcie tutaj: https://www.portel.pl/gospodarka/pol-miliona-na-remont-mostu-wysokiego/133000

Kolejnym przykładem niewłaściwych praktyk mostowych jest funkcjonowanie mostu w Drewnicy.

Obecnie przepisy jak i tablice informacyjne informują iż mosty otwierają się dla jednostek uprzywilejowanych „na każde żądanie”. W praktyce część obiektów (jak np. Drewnica) nie ma obsady stale dyżurującej i nie ma stale czynnego telefonu, gdzie można by taką obsadę wezwać (np. telefon jest czynny w dni powszednie do 15.00). Informacja na tablicach opisujących funkcjonowanie mostu zwodzonego Drewnicy jest więc niezgodna ze stanem faktycznym i może przyczynić się do zagrożenia bezpieczeństwa.

Dodatkowo „sezon” na tym moście jest np. do 30 września, podczas gdy na sąsiednim moście zwodzonym w Rybinie sezon jest do 15 października a most w Rybinie jest czynny także poza sezonem do zlodzenia. Nieotwieranie mostu w Drewnicy o stałych godzinach także poza sezonem stanowi faktycznie zamykanie żeglownej drogi wodnej. W związku z tym zapis na tablicach informacyjnych mostu w Drewnicy powinien albo zostać zmieniony na zgodny z prawdą, albo powinny zostać zmienione zasady funkcjonowania tego mostu - na zgodne z przepisami i dostosowane do funkcjonowania sąsiednich obiektów.

To niejedyna kwestia związana z mostem w Drewnicy. Mosty zwodzone powinny być otwierane w podobnym okresie jak sąsiadujące z nimi śluzy. Cóż bowiem z tego, że np. śluza Gdańska Głowa i most zwodzony w Rybinie otwierane są cały rok, także poza sezonem, skoro pomiędzy nimi poza sezonem (i to skróconym w stosunku do "sezonu" na śluzie czy sąsiednim moście w Rybinie, zamknięty jest most zwodzony w Drewnicy. Aby go przepłynąć poza sezonem, należy z 24-godzinnym wyprzedzeniem zgłaszać chęć przejścia co jest kuriozalnym wymogiem w obecnych czasach w których cały czas mówimy o promowaniu i ułatwianiu żeglugi.

Zasady są proste - jeśli śluza w Gdańskiej Głowie jest otwierana cały rok oprócz okresu zlodzenia, to i most w Drewnicy powinien tak być otwierany, w godzinach dostosowanych do godzin pracy śluzy.
Na podobnych zasadach funkcjonują mosty zwodzone w Sobieszewie, Rybinie, Nowakowie (pontonowy) czy Gdańsku. Jedynym mostem który wyłamuje się z tej zasady jest most w Drewnicy.

Czynna żeglowna droga wodna ale most zwodzony... nieczynny. Paradoks w Rybinie
Zupełnym skandalem jest stałe zamknięcie dla ruchu wodnego mostu zwodzonego na Wiśle Królewieckiej w Rybinie. Od wielu lat stale zamknięty dla ruchu wodnego jest most zwodzony na Wiśle Królewieckiej w Rybinie (niebieski). Jest on położony na żeglownej drodze wodnej (Wisła Królewiecka została wpisana do rejestru żeglownych dróg wodnych) i został wyremontowany w ramach projektu "Pętla Żuławska" za wiele milionów złotych, razem z mostem zwodzonym w Sztutowie. Przyczyną nieotwierania mostu dla ruchu wodnego jest "zapadanie się przyczółków", które z kolei powoduje problemy z "zamykaniem" mostu po jego podniesieniu. Zdarzały się sytuacje w których "nieoficjalnie" dociążano most ciężarówką aby ruchomą klapę mostu "docisnąć" i wznowić ruch samochodów. Przyczyna problemów jest znana, nie ma jednak usprawiedliwienia dla wieloletniego zamknięcia i braku remontu mostu. Nie po to nakładem dziesiątek milionów złotych remontowano mosty, budowano bazę dla wodniaków, żeby potem blokować możliwość ruchu wodnego po jednym z piękniejszych szlaków wodnych cały czas promowanym.  

Wrota przeciwpowodziowe zamykają się gdy nie ma powodzi
Wrota przeciwpowodziowe to z kolei problem wodniaków w Gdańsku. Motława powyżej Gdańska  to atrakcyjny szlak dla kajaków, łodzi wiosłowych, mniejszych motorówek i jachtów. Wybudowanie szeregu przystani kajakowych (z których udogodnień mogą korzystać i inni wodniacy) jeszcze tę atrakcyjność podniosło. Niestety samoczynne wrota przeciwpowodziowe w Kamiennej Grodzy bardzo często się zamykają już przy bardzo niewielkim wzroście poziomu wody albo tylko przy zmianie kierunku wiatru. Z kolei wrota Żuławskie zamykające Opływ Motławy od strony Martwej Wisły są od dwóch lat praktycznie stale zamknięte.

Reasumując
Na Pomorskim Szlaku Żeglarskim jest usytuowane najwięcej w Polsce obiektów hydrotechnicznych. Jest ich kilkadziesiąt! Dla porównania - na głównym szlaku Wielkich Jezior Mazurskich mamy trzy śluzy i jeden most obrotowy! Funkcjonowanie tych obiektów, uzależnione od wielu zarządców wymaga pewnych zmian i stałego nadzoru administracji wodnej i środowisk wodniackich. Wodniacy oczekują jasnego i dogodnego dla turystyki wodnej systemu otwarć, przejrzystej informacji o ich funkcjonowaniu w formie tablic informacyjnych przy obiektach, wczesnego publikowania komunikatów o godzinach i terminarzu otwarć (najpóźniej do końca roku kalendarzowego przed nadchodzącym sezonem), przeprowadzania zamknięć i remontów obiektów poza sezonem.

Wpływ na zasady funkcjonowania śluz, pochylni, mostów zwodzonych i obrotowych powinien mieć też fakt, że - poza nielicznymi wyjątkami - przeważającymi użytkownikami tych obiektów są turyści wodni i powinni oni mieć swój niezależny od władz głos słyszalny i uwzględniany przy uzgodnieniach dotyczących ich eksploatacji. Takim niezależnym głosem wodniaków jest między innymi portal Pomorski Szlak Żeglarski.

SPIS UWAG, PROPOZYCJI, KATALOG "DOBRYCH PRAKTYK" W CELU DOGODNEGO DLA TURYSTÓW WODNYCH FUNKCJONOWANIA OBIEKTÓW HYDROTECHNICZNYCH NA POMORSKIM
SZLAKU ŻEGLARSKIM.

Czytelnicy! Nadsyłajcie swoje uwagi!

  • Ustalenie wąskiej grupy ustalającej/koordynującej system otwarć: zarządców obiektów, przedstawicieli środowiska wodniackiego, UŻŚ itp.
  • Przekazanie przez RZGW i zarządców mostów statystyk przejść, co powinno stanowić podstawę do planowania.  
  • Termin ogłaszania komunikatów z godzinami otwarcia na sezon
    Komunikaty informujące o zasadach i terminach otwarć powinny być ogłaszane najpóźniej do końca roku poprzedzającego sezon żeglarskie. Bardzo wielu wodniaków z wyprzedzeniem planuje swoje rejsy i czarter jachtów i na tej podstawie planuje rejs. Była o tym mowa na wielu spotkaniach nawigacyjnych. Na sezon 2023 proponuję aby nastąpiło to nie później niż do końca marca.
  • Ujednolicenie terminu "sezon" „szczyt sezonu” i "poza sezonem"  - w całym regionie.
    Jeśli to okaże się niemożliwe, przynajmniej na określonych szlakach.
    W chwili obecnej bywa tak, że jeden most  w na tej samej rzece ma  otwarcia "sezonowe" do 15 września a drugi też "sezonowe" do 15 października. Wspominam o tym od kilku lat na każdym spotkaniu nawigacyjnym.
    W tym konkretnym przypadku mowa o mostach zwodzonych w Drewnicy i Rybinie. Skoordynowanie tego jest absolutnie konieczne.
  • Dopasowanie godzin otwarć mostów do czasu pracy śluz.
    Cóż bowiem wodniakom z tego, że śluza Przegalina czynna jest aktualnie w sezonie do godziny 19.00, skoro położony w pobliżu most zwodzony w Drewnicy ostatni raz otwiera się o... 19.00 !!! Takich i podobnych sytuacji jest mnóstwo.
  • Przywrócenie godzin otwarć obiektom którym je ograniczono.
    Na przykład mostu zwodzonego w Drewnicy, gdzie godziny zmieniono w sezonie 2022.
  • Dopasowanie godzin pracy śluz do potrzeb wiodącego ruchu czyli turystycznego.
    Obecnie śluzy czynne są w sezonie od 07.00 mogą być czynne od 08.00 a nawet od 09.00 ale np. do 20.00 lub 21.00. Ewentualne zróżnicowanie śluz czynnych dłużej (np. Przegalina, Gdańska Głowa).
    Zmiana godzin pracy śluz z "wcześniejszych" na "późniejsze", zwłaszcza poza sezonem (obecnie poza sezonem godziny 07.00-15.00, proponowana zmiana poza sezonem na godziny 09.00-17.00).
    Godziny „od 07.00” dopasowane były do pracy statków, pchaczy i barek, dla ruchu turystycznego godziny mogą być późniejsze.
  • Ustalenie kryteriów, według jakich zasad określić długość "sezonu" i okres "poza sezonem". Czy wprowadzić pojęcie „sezon wysoki” („szczyt sezonu” np. od 15.06 do 15.08 albo w okresie wakacji szkolnych lub w innym terminie – na podstawie statystyk otwarć).

    Przykład określenia sezonu: od soboty poprzedzającej 1 maja - do pierwszej niedzieli października
    Inna opcja sezonu: od ostatniej soboty kwietnia do pierwszej niedzieli października włącznie.
    Przykład: w roku 2023 01 maja wypada w poniedziałek, sezon więc powinien zacząć się 29 kwietnia.

    Okres "sezonu wysokiego”: pierwsza sobota po 15 czerwca-pierwsza niedziela po 15 sierpnia.
  • Otwarcia „na żądanie”.
    Ustalenie, które obiekty mogłyby być otwierane "na żądanie". W pierwszym rzędzie taka możliwość mogłaby zaistnieć w przypadku mostów zwodzonych w Elblągu (tylko ruch pieszy, dodatkowa atrakcja dla turystów), czy na szlaku Tugi (mały ruch drogowy na mostach, zachęcenie wodniaków płynących Szkarpawą że nie będą musieli czekać godzinami na kolejne otwarcia).
  • Ułatwienie żeglugi szlakiem wodnym  Gdańsk-Elbląg i Gdańsk-Zalew Wiślany,
    przez Martwą Wisłę, Wisłę, Szkarpawę lub Wisłę Królewiecką, poprzez wydłużenie i odpowiednie dopasowanie godzin pracy mostów i śluz na całym szlaku.
  • Utrzymywanie raz ustalonych godzin.
    Normą od kilku lat stają się komunikaty RZGW skracające czas godzin pracy części śluz po sezonie. Jeśli godziny mają być skracane, powinno to zostać opracowane już w zimie, przy ogłaszaniu komunikatu na nadchodzący sezon.
  • Zasady śluzowania.
    Wprowadzona w 2023 roku zasada śluzowania na śluzach Kanału Elbląskiego i Pojezierza Iławskiego „raz na godzinę” nie jest dobrym rozwiązaniem. Jednostki powinny być śluzowane w miarę ich przybywania.
  • Planowanie remontów i zamknięć.
    Nie do przyjęcia są jakiekolwiek remonty i zamykanie mostów na drogach wodnych w sezonie. Planowanie napraw i ogłaszanie ich w kolejnym roku powinno być konsultowane i ogłaszane w roku poprzedzającym.
  • Zobowiązanie zarządców mostów do stosowania się do przepisów.
    Obecnie przepisy jak i tablice informacyjne informują iż mosty otwierają się dla jednostek uprzywilejowanych „na każde żądanie”. W praktyce część obiektów (jak np. Drewnica) nie ma obsady stale dyżurującej i nie ma stale czynnego telefonu, gdzie można by taką obsadę wezwać (np. telefon jest czynny w dni powszednie do 15.00).     Drewnicy jest niezgodny ze stanem faktycznym i może przyczynić się do zagrożenia bezpieczeństwa.

    Dodatkowo „sezon” na tym moście jest np. do 30 września, podczas gdy na sąsiednim moście zwodzonym w Rybinie sezon jest do 15 października a most jest czynny także poza sezonem do zlodzenia. Nieotwieranie mostu w Drewnicy o stałych godzinach także poza sezonem stanowi faktycznie zamykanie żeglownej drogi wodnej. W związku z tym zapis na tablicach informacyjnych mostu w Drewnicy powinien albo zostać zmieniony na zgodny z prawdą, albo powinny zostać zmienione zasady funkcjonowania tego mostu.

    To niejedyna kwestia związana z mostem w Drewnicy. Mosty zwodzone powinny być otwierane w podobnym okresie jak sąsiadujące z nimi śluzy. Cóż bowiem z tego, że np. śluza Gdańska Głowa i most zwodzony w Rybinie otwierane są cały rok, także poza sezonem, skoro pomiędzy nimi poza sezonem (i to skróconym w stosunku do "sezonu" na śluzie czy sąsiednim moście w Rybinie, zamknięty jest most zwodzony w Drewnicy. Aby go przepłynąć poza sezonem, należy z 24-godzinnym wyprzedzeniem zgłaszać chęć przejścia co jest kuriozalnym wymogiem w obecnych czasach w których cały czas mówimy o promowaniu i ułatwianiu żeglugi.

    Zasady są proste - jeśli śluza w Gdańskiej Głowie jest otwierana cały rok oprócz okresu zlodzenia, to i most w Drewnicy powinien tak być otwierany, w godzinach dostosowanych do godzin pracy śluzy.
    Na podobnych zasadach funkcjonują mosty zwodzone w Sobieszewie, Rybinie, Nowakowie (pontonowy) czy Gdańsku. Jedynym mostem który wyłamuje się z tej zasady jest most w Drewnicy.
  • Konieczna jest zmiana funkcjonowania śluzy Nowy Świat na Kanale Z-Z. Skrócenie godzin śluzowania i ich dużo większa częstotliwość. Obligatoryjna zgoda na cumowanie nocne jednostek płynących z Gdańska lub z Zalewu w awanporcie śluzy. Brak nakazu zgłaszania UKF dwie godziny przed śluzowaniem (ręczne UKF lub anteny jachtów nie zapewniają odpowiedniego zasięgu do łączności).
  • Brak odpowiedniego oznakowania mostu zwodzonego w Sobieszewie. Brak tablic z godzinami otwarć na konstrukcji mostu. Tablice brzegowe są zrujnowane, ale ich ponowne ustawienie na brzegu nie ma sensu bo są zbyt daleko i są niewidoczne. Tablice powinny być umieszczone na konstrukcji mostu. 
  • Most zwodzony w Sobieszewie - propozycja otwarć o godzinie 21.00 nie tylko w weekendy i dni świąteczne (jak jest obecnie) ale także codziennie w lipcu i w sierpniu.
  • Otwarcia mostów na Tudze powinny być „na żądanie” aby zachęcić wodniaków płynących Szkarpawą do skręcenia na boczny szlak bez konieczności czekania godzinami na otwarcia kolejnych mostów i możliwości powrotu tego samego dnia na Szkarpawę.
  • Uregulowanie pracy wrót przeciwpowodziowych na Motławie, Opływie Motławy, Martwej Wiśle i Tudze i jasne przekazanie informacji na ten temat wodniakom. Obecnie wrota na Opływie Motławy są stale zamknięte a wrota na Motławie i martwej Wiśle zamykają się bardzo często przy minimalnym wzroście poziomu wody (gdy nie ma powodzi). Wrota, które nie są sterowane automatycznie powinny być od wiosny do jesieni stale blokowane w pozycji otwartej i odblokowywane w przypadku prognozy zjawisk sztormowych (co zawsze następuje z kilkudniowym wyprzedzeniem).
  • Informacje o otwarciach. Konieczny jest oficjalny komunikat z zasadami funkcjonowania mostu zwodzonego w Kanale Pasłęki oraz w Gdańsku nowego mostu zwodzonego Stągiewnego.

Piotr Salecki


Funkcjonowanie obiektów hydrotechnicznych wpływa na turystykę wodną - na zdjęciu mapka wypożyczalni sprzętu wodnego Boat&Bike z zakreślonym czarną taśmą pięknym akwenem do eksploracji małymi jednostkami wodnymi, blokowanym przez niezapowiedziane i nagłe zamknięcia wrót przeciwpowodziowych Kamienna Grodza, w sytuacjach w których nie ma powodzi ani znaczącego wzrostu poziomu wody - fot. Piotr Salecki

Tablice informacyjne przy moście zwodzonym w Sobieszewie stoją tak kilka lat po wybudowaniu nowego mostu zwodzonego - fot. Piotr Salecki (2021)


Propozycja usytuowania tablic (warianty) ze strony portalu Pomorski Szlak Żeglarski przesłana do zarządcy mostu pozostała zignorowana. Zdjęcie i infografika - Piotr Salecki


Przykładowa funkcjonalna i dobrze widoczna dla wodniaków tablica informacyjna na moście zwodzonym w Rybinie na Szkarpawie - została z tego miejsca... zdjęta!!! - fot. Piotr Salecki


Ciekawe i aktywne obozy dla dzieci i młodzieży - wandrus.com.pl

    

  
Obóz Sportów Wodnych
rejsy żeglarskie i motorówką, windsurfing, narty
wodne, wakeboard, holowanie banan, oponka 		 Windsurfingowy
codzienne zajęcia windsurfingowe, rejsy żeglarskie, kajaki, rowery, sporty wodne		 Pierwszy Obóz Żeglarski
zarażamy pasją do żeglowania, codzienne
rejsy, kajaki, sporty wodne
Obozy przygody dla dzieci i młodzieży. Obozy quadowe, paintballowe, gokartowe, żeglarskie, windsurfingowe, sportów wodnych, sun&fun, sportowe, taneczne, tenisowe, piłkarskie, wakeboardowe  - wandrus.com.pl.
Zadzwoń, zapytaj o ofertę: 501-647-139, 504-460-166
  • 1021 odsłon

Odpowiedzi

Dodaj nową odpowiedź