Kanał Elbląski - okładka działu opis archiwalny

Opis archiwalny, zaktualizowany w 2020 roku.
Opis aktualny jest tutaj: http://www.zalewwislany.pl/kanal-elblaski

Kanał Elbląski
to wyjątkowy szlak wodny, na którym zamiast w typowych śluzach różnice poziomów wody pokonujemy na pochylniach - wozach transportujących jachty i statki lądem. Oprócz sztucznie usypanych odcinków szlak Kanału biegnie przez jeziora i odcinek skanalizowanej rzeki (Liwy). Można go przepłynąć kajakiem, motorówką jachtem mieczowym jak i balastowym a także statkiem białej floty (od 2015 roku rejsy statków odbywają sie tylko na odcinkach kanału). Jest to jedyny w Polsce szlak wodny, którego nazewnictwo jest nieuporządkowane po dzień dzisiejszy. W latach 2012-2015 przeprowadzono remont odcinków Kanału. Wyremontowano śluzy i pochylnie, powstały nabrzeża cumownicze. Niestety, nie wykonano udrożnienia i odmulenia całego kanału, co wraz z niskim poziomem wody w 2015 roku spowodowało liczne skargi i uwagi wodniaków a także skrócenie rejsów statków pasażerskich do odcinków Ostróda-Miłomłyn-jez. Ilińsk-Ostróda i Elbląg-pochylnia Buczyniec-Elbląg.

Kanał Elbląski
łączy Miłomłyn z jeziorem Druzno. Kilometr 00.00 kanału znajduje się przy śluzie Miłomłyn, natomiast kilometr 52,00 znajduje się w ujściu kanału do Jeziora Druzno. W rzeczywistości odcinki kanałowe są krótsze, gdyż kanał prowadzi przez jeziora, oraz pochylnie, a odcinki te wliczane są do kilometrażu kanału. Pozostałe odcinki kanałowe zaliczane są do systemu (systematu) Kanału Elbląskiego, ale mają inne (przeważnie nieoficjalne!) nazwy, a często nawet kilka alternatywnych nazw. W powszechnej opinii i w większości opisów Kanał Elbląski (błędnie nazywany Ostródzko-Elbląskim), łączy Ostródę z Elblągiem, chociaż w rzeczywistości nie dociera bezpośrednio do żadnego z tych miast.

Kanał Elbląski według polskiego prawa
łączy i obejmuje następujące odcinek Miłomłyn z jeziorem Druzno (nazwa od 1949 roku).
Podstawa prawna nazwy Kanał Elbląski: Monitor Polski z 1949 - nadanie nazwy Kanał Elbląski jedynie na odcinku Miłomłyn-jezioro Druzno, na podstawie rozporządzenia Ministra Administracji Publicznej;

Inne kanały lub odcinki kanałowe nazwane zgodnie z prawem
Kanał Dobrzycki - nazwa od 2013 roku odcinka kanału od jez. Jeziorak do jez. Ewingi.
Podstawa prawna - nazwa nadana przez Ministra Administracji i Cyfryzacji 13 grudnia 2013 roku (Dziennik Ustaw 23 grudnia 2013 roku). Pozostałe odcinki kanału nie mają nadanych oficjalnych nazw.

Warto przeczytać

• Kanał Elbląski - geneza, historia budowy, legendy - tutaj
• Nazewnictwo odcinków Kanału Elbląskiego - tutaj
• Remont Kanału Elbląskiego 2012-2015 - tutaj
• Raport Czytelnika z rejsu Kanałem po remoncie w lecie 2015 - tutaj
  

Ramowy opis odcinków Kanału Elbląskiego
Odcinki kanałowe systematu Kanału Elbląskiego mają zupełnie inne nazwy, choć przez wielu autorów nazywane są Kanałem Elbląskim, (niepoprawnie: Ostródzko-Elbląskim) lub różną kombinacją tych nazw.
Na łamach portalu Pomorski Szlak Żeglarski przyjęliśmy następujące nazewnictwo odcinków kanałowych:

• kanał Elbląski - łączący Miłomłyn z jez. Druzno - 52 km;
  
  • odcinek jezioro Druzno-pochylnia Całuny - opis wkrótce
  • odcinek pochylniowy - opis wkrótce
    
  • odcinek Pochylnia Buczyniec - jez. Ruda Woda - opis wkrótce
    
  • odcinek jez. Ruda Woda- śluza Miłomłyn - opis wkrótce
    
• kanał Miłomłyński*** (***Elbląski) łączący śluzę Miłomłyn z jez. Drwęckim - 10,50 km - opis tutaj
• kanał Iławski*** - łączący Miłomłyn z jez. Jeziorak - 11,5 km - opis tutaj
• Kanał Ostródzki* ***  (zwany także Pauzeńskim) - łączący jez. Drwęckie z jez. Pauzeńskim - opis tutaj
• Kanał Pauzeński* ***- łączący jez. Pauzeńskie z jez. Szeląg Wielki - 7,5 km** - opis tutaj
• kanał Bartnicki*** - łączący jez. Ruda Woda z jez. Bartężek (Bartnickim) - 1 km - opis tutaj
  
• kanał Dobrzycki - łączący jez. Jeziorak z jez. Ewingi (2,4 km) - opis tutaj

* Obecnie Kanałem Ostródzkim nazywa się odcinek od Jeziora Pauzeńskiego do jeziora Szeląg Wielki. Odcinek od jeziora Drwęckiego do jeziora Pauzeńskiego nie ma nawet nieoficjalnej nazwy.
** Długość zależna jest od tego, czy obejmuje odcinek od Ostródy do jez. Szeląg mały czy od Ostródy do jez. Szeląg Wielki, czy od jez. Pauzeńskiego do jez. Szeląg Wielki.
*** Kanał nie ma oficjalnie nadanej nazwy

Wymienione wyżej odcinki zaliczane są do systemu (systematu) Kanału Elbląskiego i mają różne, alternatywne do wymienionych nazwy. Niektóre odcinki kanałowe po objęciu przez polską administrację w 1945 roku nie zostały nigdy nazwane, a nazwy niektórych uzyskały urzędowe potwierdzenie dopiero w ostatnich latach.

• Wszystko o nazewnictwie Kanału Elbląskiego i kanałów systematu Kanału Elbląskiego - tutaj

Piotr Salecki (2010, aktualizacja 2012, 2016, 2019)


Oznaczenie cyfr na mapce
Mapka w większej rozdzielczości - kliknij na mapkę lub tutaj
1 - wrota bezpieczeństwa Buczyniec, 2 - wrota bezpieczeństwa Miłomłyn
3 - wrota bezpieczeństwa Ligowo, 4 - wrota bezpieczeństwa Zagadka
5 - śluza Miłomłyn, 6 - śluza Zielona, 7 - śluza Ostróda, 8 - śluza Ruś Mała



Jachty na pochylni Kanału Elbląskiego


Znaki nawigacyjne na szlaku Kanału Elbląskiego


Zatoka Kraga - to już koniec Jezioraka i początek szlaku kanałowego. Tu kładziemy maszt.


Wrota Bezpieczenstwa Ligowo - w tym miejscu szerokość kanału wynosi zaledwie 4,40 m.

Na kanale pomiędzy Zatoką Kraga a Miłomłynem


Wschód słońca nad jeziorem Druzno - fot. Piotr Salecki (2010)